Từ thời văn chương Việt Nam mới bắt đầu hình thành, văn tự sự đã trở thành một phương tiện biểu đạt phổ biến và không thể thiếu trong văn học. Vậy văn tự sự là gì? Hãy cùng VanHoc.net tìm hiểu chi tiết hơn về khái niệm, cấu trúc và nguồn gốc của văn tự sự là gì nhé!
=>> Các thể loại văn học dân gian cho ví dụ minh họa
=>> Cốt truyện là gì? Thành phần và đặc điểm cốt truyện là gì?
1. Văn tự sự là gì?
Văn tự sự là văn kể chuyện, thường sử dụng một cấu trúc tường minh với các yếu tố như sự kiện, ngoại hình của nhân vật và không gian thời gian. Ngoài ra, nó còn tập trung vào việc thể hiện nội tâm, tính cách và bối cảnh văn hóa xung quanh, tạo nên một cốt truyện có cấu trúc rõ ràng với phần mở đầu, diễn biến và kết thúc.
Đặc điểm chính của văn tự sự là việc sắp xếp các tình tiết liền mạch và có logic, tạo nên một câu chuyện hoàn chỉnh với sự thống nhất giữa các phần khác nhau. Điều này đòi hỏi người viết phải có khả năng kể chuyện, diễn giải vấn đề một cách mạch lạc và hấp dẫn, để tạo nên một tác phẩm văn học sôi động và cuốn hút độc giả.
2. Nguồn gốc của văn tự sự là gì?
Suốt hàng thế kỷ của lịch sử văn học thế giới, thể loại văn tự sự có lẽ đã tồn tại từ rất sớm, xuất phát từ những câu chuyện dân gian được truyền miệng. Những câu chuyện này thường mang đậm nét tạo hình, với cấu trúc rõ ràng từ mở bài đến kết thúc, tạo nên sức hấp dẫn và căng thẳng, được nhiều thế hệ người Việt yêu thích và ca ngợi. Tuân theo nguyên tắc của văn tự sự, nhiều tác giả đã sáng tạo ra nhiều cốt truyện khác nhau, mang đến đa dạng mục đích và phong cách trình bày, từ đó tạo ra 12 thể loại văn học dân gian nổi tiếng của người Việt Nam.
Khi chữ viết bắt đầu hình thành vào thế kỷ X, văn học dân gian đã chuyển từ truyền miệng sang bản văn viết, và văn tự sự tiếp tục được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau. Trong số đó, dòng văn học kỳ bí nổi bật, thường được dùng để tái hiện các truyền thuyết cổ xưa, những câu chuyện huyền bí từ dân gian. Đôi khi, tác giả còn thêm vào những yếu tố kinh dị để làm cho tác phẩm trở nên đáng sợ hơn.
3. Cấu trúc của văn tự sự là gì?
Bài văn tự sự thường được xây dựng trên một cấu trúc gồm ba phần chính:
- Mở bài: Người viết thường giới thiệu về nhân vật, hoàn cảnh, và sự kiện chính của câu chuyện. Ngoài ra, bạn có thể mở đầu bằng cách chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc, hoặc ấn tượng cá nhân về cốt truyện sắp được kể.
- Thân bài: Câu chuyện sẽ được kể chi tiết hơn với việc mô tả các đặc điểm của nhân vật chính như tên, ngoại hình, và lịch sử cá nhân. Đồng thời, người viết cũng sắp xếp các sự kiện theo một trình tự logic và có bố cục rõ ràng, giúp người đọc hiểu rõ hơn về sự liên kết giữa các chi tiết, thời gian, không gian và cả diễn biến tâm lý của nhân vật.
- Kết bài: Phần này thường tóm tắt kết thúc của câu chuyện, đồng thời nêu lên những suy nghĩ, cảm nhận hoặc bài học mà người kể học được từ câu chuyện.
4. Ngôi kể trong văn tự sự là gì?
Trong văn tự sự, người kể thường sử dụng đa dạng các ngôi kể. Khi sử dụng ngôi thứ nhất, người viết thường muốn thể hiện trực tiếp tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật. Ngược lại, khi sử dụng ngôi thứ ba, câu chuyện thường được kể một cách khách quan hơn, mở rộng phạm vi và quan điểm.
Còn với ngôi kể giấu mình, người kể thường đóng vai trò như một hướng dẫn viên, dẫn dắt độc giả vào câu chuyện và đưa ra nhận xét hoặc cảm xúc một cách khách quan nhất. Sự lựa chọn giữa các ngôi kể phụ thuộc vào yêu cầu của hoàn cảnh và cốt truyện cụ thể.
5. Yêu cầu cần có của một bài văn tự sự là gì?
- Nhân vật: Nhân vật chính đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt nội dung và ý nghĩa của câu chuyện. Nhân vật phụ thường tham gia vào cốt truyện để làm nổi bật tính cách và lai lịch của nhân vật chính. Mô tả về nhân vật có thể bao gồm tên, lai lịch, tính cách, hình dáng, và hành động.
- Sự việc: Các sự việc trong văn tự sự thường được trình bày theo trình tự thời gian và không gian cụ thể, bao gồm các diễn biến, nguyên nhân, và kết quả. Điều này giúp truyền đạt tư tưởng và ý nghĩa mà người kể muốn chia sẻ.
- Chủ đề: Mỗi câu chuyện thường mang một ý nghĩa nhất định, phản ánh từ các sự việc và cốt truyện.
- Lời văn tự sự: Khi kể về nhân vật, lời văn tự sự thường giới thiệu tên, lai lịch, tính cách, và tài năng của nhân vật. Khi kể về sự việc, lời văn tự sự mô tả các hành động, kết quả, và sự đổi thay từ những hành động đó.
- Thứ tự kể: Sự việc thường được kể theo thứ tự thời gian, nhưng người viết cũng có thể sắp xếp các sự kiện để tạo ra bất ngờ hoặc để nhân vật hồi tưởng lại những sự việc xảy ra trước đó.
- Ngôi kể: Người kể có thể sử dụng ngôi thứ nhất để bộc lộ suy nghĩ trực tiếp của nhân vật, trong khi ngôi thứ ba thường thể hiện sự khách quan hơn với câu chuyện. Người kể chuyện có vai trò dẫn dắt độc giả qua các sự kiện, đưa ra nhận xét, và bộc lộ thái độ hoặc cảm xúc trước những sự việc.
6. Cách làm bài văn tự sự là gì?
- Bước 1: Đọc và hiểu đề bài.
- Bước 2: Xác định ý: Đây là bước quan trọng để xác định nội dung sẽ viết, bao gồm việc xác định nhân vật, sự việc, diễn biến, kết quả, và ý nghĩa của câu chuyện theo yêu cầu của đề bài.
- Bước 3: Lập dàn ý: Sắp xếp các ý sẽ được viết theo một trình tự logic, đảm bảo cho người đọc có thể theo dõi được câu chuyện và hiểu được ý định của người viết.
- Bước 4: Viết thành bài văn theo bố cục ba phần: Mở bài, thân bài, kết bài. Trong mỗi phần, người viết cần trình bày một cách rõ ràng, mạch lạc để truyền đạt thông điệp và ý nghĩa của câu chuyện một cách hiệu quả.
Trên đây là bài viết về Văn tự sự là gì, cấu trúc và nguồn gốc của văn tự sự là gì mà VanHoc.net muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về văn tự sự là gì cũng như cách làm một bài văn tự sự hay nhất nhé!
