Tranh vẽ là một dạng tác phẩm hội họa thể hiện thực tế thông qua đường nét và sắc màu. Tranh vẽ đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử của con người, tồn tại dưới nhiều hình thức và có nhiều ứng dụng khác nhau. Trong bài viết này, VanHoc.net chia sẻ đến bạn chi tiết hơn về tranh vẽ là gì, các loại bố cục và phân loại tranh vẽ. Hãy cùng tham khảo ngay nhé!
1. Tranh vẽ là gì?
Tranh vẽ là một hình thức nghệ thuật hội họa dùng đường nét và màu sắc để thể hiện hiện thực. Xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử nhân loại, tranh vẽ tồn tại dưới nhiều dạng và có nhiều ứng dụng khác nhau.
Những bức tranh vẽ được coi là đầu tiên của loài người xuất hiện khoảng từ 30.000 đến 10.000 năm trước Công nguyên trong các hang động ở miền Nam Pháp và Tây Ban Nha, thường là các hình vẽ về thú vật. Theo các nhà nghiên cứu, người sống trong hang động đã sử dụng mỡ động vật kết hợp với các loại bột màu để làm nước màu, và dùng lông thú hoặc cành cây làm dụng cụ vẽ.
Cách đây khoảng 30.000 năm, con người đã phát minh ra các công cụ vẽ căn bản và tiến hóa chúng qua các thế kỷ. Người Ai Cập, vào khoảng 5.000 năm trước, đã phát triển kỹ thuật vẽ của họ bằng cách sử dụng màu nước trên bề mặt bùn, thạch cao hoặc đá vôi.
2. Phân loại tranh vẽ là gì?
Các thể loại tranh vẽ được phân loại theo chất liệu làm tranh như:
- Tranh lụa
- Tranh sơn dầu/Tranh sơn mài
- Tranh ghép hình/Tranh xếp hình
- Tranh khảm màu/Tranh khảm đá quý
- Tranh khắc đồng/Tranh khắc lụa/…
- Tranh thủy mặc(vẽ bằng mực tàu)
- Tranh cát
- Tranh gốm
- Tranh khắc đồng
- Tranh giấy cuốn
- Tranh dầu
- Tranh phun sơn
- Tranh thêu,…
Các thể loại tranh vẽ được phân loại theo nội dung
- Tranh chân dung
- Tranh phong cảnh
- Tranh tĩnh vật
- Tranh dân gian
- Tranh sơn thủy
- Tranh thờ
- Tranh tôn giáo
- Tranh hoành tráng
- Tranh vui
- Tranh cổ động,…
3. Ứng dụng của tranh vẽ là gì?
Trên toàn thế giới, tranh vẽ được coi là tác phẩm nghệ thuật mang lại giá trị đặc biệt. Trong đời sống hàng ngày, tranh vẽ được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực, từ tranh cổ động thị trường cho thương mại đến tranh hoành tráng được tích hợp vào kiến trúc, và tranh vẽ dân gian không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn được coi là vật phẩm lưu niệm.
Trong lĩnh vực nghệ thuật, tranh vẽ được áp dụng rộng rãi để trang trí không gian sống (bằng cách treo tranh), trang trí các công trình kiến trúc quan trọng (với tranh hoành tráng), và là một hình thức nghệ thuật mang tính lịch sử. Các tác phẩm tranh được đánh giá với nhiều cấp độ, từ những tác phẩm thông thường đến các “kiệt tác”. Những bức tranh vẽ có giá trị lớn thường được trưng bày tại các bảo tàng hoặc được bán đấu giá với giá rất cao.
4. Các dạng bố cục của tranh vẽ là gì?
Bố cục trong tranh vẽ là việc sắp xếp các yếu tố hội họa như đường nét, mảng màu, khối lượng, và sắc độ một cách có chủ đích, nhằm thể hiện ý đồ của người vẽ. Khác với lĩnh vực vật lí hay hóa học, hội họa thường thể hiện sự “cân bằng” tương đối thông qua bố cục. Một trong những yếu tố quan trọng trong việc tạo nên một bức tranh đẹp là đảm bảo sự cân bằng thị giác đó.
Bố cục hình tròn: Là một dạng cơ bản trong tranh vẽ, trong đó các yếu tố chính và phụ không liên tục chuyển tiếp với nhau, tạo thành một vòng tròn ước lệ. Loại bố cục này thường mang lại cảm giác mềm mại, chuyển tiếp nhịp nhàng, thường được sử dụng để truyền tải những ý nghĩa về sự ấm no và đầy đủ trong cuộc sống. Một ví dụ tiêu biểu là tác phẩm “Đời sống gia đình” của họa sĩ Lê Phổ, được bán với giá cao nhất từng đạt được tại Việt Nam.
Bố cục hình tam giác: Còn được gọi là bố cục tháp, tạo ra ấn tượng về sự chắc chắn, vững chãi. Nhiều họa sĩ Việt Nam đã sử dụng loại bố cục này một cách hiệu quả, như Tô Ngọc Vân với tác phẩm “Hai thiếu nữ và em bé”, hay Nguyễn Phan Chánh với “Xem bói”.
Bố cục hình tứ giác: Thường mang lại cảm giác tĩnh lặng, nghiêm trang. Đây là loại bố cục thường xuất hiện trong các tác phẩm với đề tài về tổ chức xã hội, tính nhân văn cộng đồng. Nhiều họa sĩ Việt Nam cũng đã thành công với loại bố cục này, như tranh sơn dầu “Bình dân học vụ” của Lưu Công Nhân hoặc “Đánh bi” của Nguyễn Phàm.
Bố cục nhịp điệu: Thể hiện sự lặp lại liên tục thông qua các yếu tố như màu sắc, hình dạng, mang lại cảm giác chủ thể không đứng yên mà luôn vận động. Tác phẩm “Thiếu nữ bên hoa huệ” của Tô Ngọc Vân là một ví dụ điển hình cho loại bố cục này.
Bố cục đối lập: Thường đến từ sự tương phản giữa các yếu tố như ngang dọc, cao thấp, lớn nhỏ, đen trắng. Mục đích của chúng là làm nổi bật yếu tố chính của bức tranh thông qua sự tương phản. Họa sĩ Nguyễn Thụ đã sử dụng loại bố cục này trong tác phẩm “Phong cảnh mưa”, khi sự trơ trọi của hàng cây đối lập với sự kết nối che chở của gia đình người chiến sĩ.
5. Điểm khác nhau giữa ảnh chụp và tranh vẽ là gì?
Nhìn chung, ảnh và tranh khác biệt nhau ở năm điểm chính như sau:
- Phương thức sản xuất: Một bức ảnh được tạo ra thông qua một hệ thống máy ảnh và ống kính, trong khi một bức tranh vẽ được tạo nên bằng cách sử dụng nhiều đường nét và màu sắc trên bề mặt giấy hoặc canvas.
- Thời gian sản xuất: Chụp ảnh thường chỉ mất dưới 1 giây, trong khi một bức tranh vẽ có thể mất từ vài phút đến vài năm để hoàn thành, tùy thuộc vào quá trình ý tưởng, phác thảo, phát triển và hoàn thiện. Một số bức tranh vẽ cũng có thể hoàn thành trong vòng 10 phút, nhưng là ngoại lệ.
- Hiệu quả hình ảnh: Một bức ảnh có thể được tạo ra từ hàng triệu điểm ảnh, do đó thường chi tiết hơn và sắc nét hơn tranh vẽ. Ảnh cũng có thể được sử dụng như một công cụ hỗ trợ trong việc sáng tạo tranh, và công nghệ số hóa cũng giúp trong việc phục chế và bảo quản tranh.
- Tính tương tác trong quá trình sản xuất: Trong quá trình chụp ảnh, bạn có thể điều chỉnh cài đặt của máy ảnh và sau đó chỉnh sửa thêm thông qua phần mềm, một quá trình nhanh chóng và sạch sẽ. Trái lại, trong quá trình tạo tranh vẽ, bạn có thể tự do sáng tạo và thể hiện cảm xúc, mà không phụ thuộc vào các công cụ khác.
- Cảm xúc: Một bức ảnh thường mang một thông điệp hoặc một giá trị cảm xúc cụ thể, phụ thuộc vào khoảnh khắc mà nó được chụp. Trong khi đó, cảm xúc trong một bức tranh vẽ thường xuất phát từ quá trình sáng tạo và không được định trước.
Trên đây là những thông tin về tranh vẽ là gì, phân loại tranh vẽ và ứng dụng của tranh vẽ là gì mà VanHoc.net muốn chia sẻ đến bạn. Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, đừng quên chia sẻ ngay nhé!
