- 1. Lê Thị Lựu là ai?
- 2. Sự nghiệp hội họa của Lê Thị Lựu
- 3. Phong cách hội họa của Lê Thị Lựu
- 4. Các tác phẩm của họa sĩ Lê Thị Lựu
- Mẹ và em bé – Lê Thị Lựu
- Người mẹ trẻ – Lê Thị Lựu
- Những đứa trẻ đang hái hoa – Lê Thị Lựu
- Tam đại đồng đường – Lê Thị Lựu
- Kiều gảy đàn tì bà – Lê Thị Lựu
- Thiếu nữ tắm hồ sen – Lê Thị Lựu
Lê Thị Lựu là một nghệ sĩ chuyên về tranh lụa và tranh sơn dầu, được coi là nữ họa sĩ tiên phong của nghệ thuật hiện đại tại Việt Nam. Trong giai đoạn lịch sử nghệ thuật ở Đông Dương, bộ tứ nghệ sĩ nổi tiếng được biết đến với tên gọi “Đông Dương bên trời Âu” bao gồm Lê Phổ, Mai Trung Thứ, Lê Thị Lựu và Vũ Cao Đàm. Để tìm hiểu chi tiết hơn về cuộc đời và những bức tranh nổi tiếng của họa sĩ Lê Thị Lựu, mời bạn cùng VanHoc.net tham khảo ngay bài viết này nhé!
1. Lê Thị Lựu là ai?
Lê Thị Lựu sinh vào ngày 19-1-1911 tại làng Thổ Khối, Bắc Ninh. Năm 1926, bà nhập học vào lớp dự bị của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và thành công trong kỳ thi vào trường khoá III vào năm 1927.
Tranh của Lê Thị Lựu luôn nhận được sự khen ngợi từ hai thầy Victor Tardieu (một trong hai nhà sáng lập của trường) và thầy Joseph Inguimberty. Trong thời gian là sinh viên, bà đã tham gia hai tác phẩm tranh sơn dầu trong triển lãm tranh đầu tiên của trường, bao gồm Chân dung Ông Hai và Thiếu nhi trong vườn chuối.
Theo lời kể của ông Ngô Thế Tân, Lê Thị Lựu lớn lên trong một gia đình theo giáo lý đạo đức của Nho giáo. Do đó, khi còn là sinh viên, bà gặp nhiều khó khăn khi phải vẽ thực tập về chủ đề người đàn ông khoả thân. Bên cạnh đó, với vai trò là một phụ nữ tham gia vào lĩnh vực nghệ thuật của nam giới, đôi khi bà gặp phải sự ghen tị từ các bạn nam trong lớp. Họ thậm chí đã cố tình phá hoại tranh của bà.
Tuy nhiên, với sự cố gắng không ngừng, nghệ sĩ nữ đã tốt nghiệp với danh hiệu thủ khoa và trở thành giáo sư tại các trường danh tiếng như Trường Bưởi, Trường Hàng Bài (Hà Nội) và Trường Mỹ Thuật Gia Định (Sài Gòn). Lê Thị Lựu thường được các báo chí trong nước nhắc đến với lòng tôn trọng và sự ngưỡng mộ.
2. Sự nghiệp hội họa của Lê Thị Lựu
Năm 1940, Lê Thị Lựu theo chồng sang Pháp. Dự tính ban đầu là một chuyến đi ngắn ngủi, nhưng kết quả là bà đã ở lại Pháp suốt cả đời. So với ba nghệ sĩ cùng thời trong bộ tứ Đông Dương, Lê Thị Lựu trải qua một hành trình nghệ thuật đầy thăng trầm. Sau khi đến Pháp, đi cùng chồng sang Phi Châu rồi trở về lại Pháp, bà đã mất gần 15 năm mới bắt đầu lại sự nghiệp hội hoạ của mình.
Ba tác phẩm đầu tiên trên nền lụa khi bà trở lại hội hoạ đã giành giải Nhất (Premier Prix) và được hai người Mỹ mua ngay trong buổi khai mạc tại Phòng Triển lãm Hội Liên hiệp Nữ Hoạ sĩ, Điêu khắc và Chạm trổ. Điều này đã giúp bà phục hồi lòng tự tin và tiếp tục sáng tác cho đến hết đời. Trong suốt hơn nửa thế kỷ hoạt động nghệ thuật, nghệ sĩ nữ đã để lại khoảng 300 tác phẩm đầy ấn tượng.
3. Phong cách hội họa của Lê Thị Lựu
Trong sự nghiệp hội hoạ, Lê Thị Lựu đã khám phá và theo đuổi nhiều trường phái khác nhau. Trước và sau khi vào trường, bà tập trung vào chủ nghĩa hiện thực. Khi học tại trường Mỹ thuật Đông Dương, bà được huấn luyện theo trường phái cổ điển, và phong cách này liên tục xuất hiện trong các tác phẩm của bà. Bên cạnh đó, Lê Thị Lựu cũng theo đuổi chủ nghĩa biểu hiện, rõ ràng trong các tác phẩm mà bà sáng tạo khi ở Pháp.
Trong lĩnh vực tranh sơn dầu, phong cách vẽ tự nhiên và không thuần theo bất kỳ trường phái nào đã trở thành đặc trưng của Lê Thị Lựu. Trong lĩnh vực tranh lụa, ở giai đoạn ban đầu, bút pháp và đề tài của bà mang nét tương đồng với tranh cổ xưa, nhưng màu sắc được sử dụng một cách sặc sỡ hơn. Sau đó, bà đã chuyển hướng theo phong cách của Amedeo Modigliani, được thấy rõ trong tác phẩm “Ba mẹ con góa phụ” vẽ vào năm 1954.
Trong một thời gian dài, nghệ sĩ phụ nữ đã phản ánh sự ảnh hưởng của trường phái ấn tượng trong tranh lụa, với sự xuất hiện nổi bật của các danh họa như Pierre-Auguste Renoir, Pierre Bonnard, và nhiều người khác. Tuy nhiên, trong tranh của Lê Thị Lựu, bố cục, đề tài và màu sắc đều mang phong cách riêng biệt, phản ánh tinh thần văn hóa Phương Đông và Việt Nam.
Nghệ sĩ đã nhận được sự truyền dạy về kiến thức và kỹ thuật hội họa phương Tây từ các trường học. Trái với ba đồng nghiệp Phổ – Đàm – Thứ, Lê Thị Lựu ít tập trung vào việc tái hiện cái đẹp thuần túy và truyền thống, mà thay vào đó, bà chú trọng vào việc thể hiện tâm trạng và tâm lý của từng bức tranh.
Khác biệt so với giai đoạn đầu khi bức tranh của bà thường thể hiện hình thể nhân vật mạnh mẽ, trong các tác phẩm sau này, bà không quá chú trọng vào việc miêu tả hình dáng. Màu sắc trong tranh của bà thường sử dụng bảng màu tươi sáng, ánh sáng nhẹ nhàng với các gam màu xanh lam, xanh lục và hồng. Cảm xúc của nghệ sĩ được thể hiện thông qua đường nét và màu sắc trong tranh, được mô tả là mềm mại, dịu dàng.
4. Các tác phẩm của họa sĩ Lê Thị Lựu
Mẹ và em bé – Lê Thị Lựu
Bức tranh “Mère allaitant dans un intérieur” (Mẹ và em bé) mô tả hình ảnh một người mẹ ôm con một cách ấm áp và mềm mại, được ra mắt trên thị trường nghệ thuật vào ngày 14/04/2022 và nhận được sự chú ý của cộng đồng người yêu nghệ thuật. Nghệ sĩ phụ nữ đã sử dụng những nét vẽ mảnh mai, tinh tế trong một bố cục tối giản, tập trung vào mẹ và em bé.
Hình ảnh gần gũi với cuộc sống hàng ngày được thể hiện qua một góc nhìn mới mẻ của trường phái Ấn tượng, tạo ra một sự hấp dẫn mới và đặc biệt cho bức tranh, mang dấu ấn rất riêng của Lê Thị Lựu. Sự chăm chỉ và tinh tế trong việc sử dụng kỹ thuật và vật liệu cũng như sự toát lên của tình cảm đã làm cho tác phẩm trở nên đặc biệt hơn.
Người mẹ trẻ – Lê Thị Lựu
Bức tranh này tôn vinh một trong những mối quan hệ gắn bó và quý giá nhất trong cuộc đời của một người phụ nữ: tình mẫu tử. Hình ảnh mẹ ôm con ru trên lòng thể hiện sự yêu thương không điều kiện mà một người mẹ dành cho con cái. Người mẹ được miêu tả với vẻ đẹp thanh nhã và trang nhã, đồng thời vẫn giữ được nét đặc trưng của văn hóa Việt Nam trong chi tiết của trang phục. Điều này làm nổi bật tầm quan trọng của vai trò của người mẹ trong văn hóa truyền thống của xã hội Việt Nam.
Những đứa trẻ đang hái hoa – Lê Thị Lựu
Hình ảnh các em bé hái hoa trong bức tranh đơn giản nhưng rất cảm động, thể hiện góc nhìn tự nhiên, trong sáng và ngây thơ của nghệ sĩ về tuổi thơ. Đây là một chủ đề mà Lê Thị Lựu rất ưa thích và thường khai thác trong các tác phẩm của mình. Tác phẩm này thể hiện kỹ thuật vẽ sơn dầu một cách tinh tế và sang trọng. Không gian và màu sắc tươi sáng, ấm áp trong tranh tạo ra một cảm giác dịu dàng, nhẹ nhàng.
Tam đại đồng đường – Lê Thị Lựu
Tam đại đồng đường là bức tranh hoàn thành vào năm 1988. Đề tài về ba thế hệ là một trong những chủ đề mà nghệ sĩ phụ nữ này thường xuyên tái hiện trong các tác phẩm của mình. Bà thường phải suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi bắt tay vào việc vẽ. Đây là một bức tranh mà bà đã dành nhiều năm để hoàn thiện, liên tục điều chỉnh và cải tiến trong quá trình sáng tạo.
Kiều gảy đàn tì bà – Lê Thị Lựu
Kiều gảy đàn tì bà là một trong những tác phẩm nổi bật của Lê Thị Lựu vào những năm cuối đời, được vẽ vào cuối thập niên 1980. Bức tranh vẫn giữ nguyên phong cách sử dụng ánh sáng làm nền giao cảm, từ các gam màu xanh đậm, hồng đào, vàng mimosa trên hoa cỏ.
Lê Thị Lựu dần làm mờ các sắc độ màu để tạo ra màu trắng mong manh trên áo của nhân vật Kiều, với đôi mắt đen hiu hắt sáng, gợi lên hình ảnh của một người phụ nữ buồn, lạnh lẽo và cô đơn, với tiếng đàn trong lành, nhưng cũng u buồn và lạnh lẽo.
Thiếu nữ tắm hồ sen – Lê Thị Lựu
Thiếu nữ tắm hồ sen được vẽ vào khoảng năm 1970-1971. Lê Thị Lựu đã phải đối mặt với nhiều khó khăn khi vẽ bức tranh này, bởi vì những lời phê bình khắc nghiệt từ người chồng cũ, cũng là một họa sĩ nghiệp dư, đã khiến bà trở nên mất tự tin.
Cuối cùng, bà quyết định đặt nhân vật nữ trên cầu, bên bờ ao sen, với nền xanh non tươi mát, thảm cỏ hoa nổi bật, và những cánh sen phớt hồng nổi trên mặt nước, tạo ra một cảnh tượng ẩn hiện tinh tế.
Người con gái ngồi nghiêng, tóc ướt vẫn còn dính nước, quay đầu về phía người xem, khăn lụa mỏng che phần thân hình, tạo ra một sự ôn hòa và đậm chất trữ tình. Dường như cả cỏ hoa, mây, và nước đều mong muốn được tắm chung với người thiếu nữ trong không gian xanh nhẹ nhàng, mang lại một cảm giác êm đềm không lẫn vào đâu được.
Lời kết:
Các tác phẩm tranh của họa sĩ Lê Thị Lựu thể hiện một phong cách nghệ thuật độc đáo và tràn đầy cảm hứng. Phong cách này được phản ánh qua các nét vẽ mềm mại, thanh thoát nhưng vẫn rất sắc sảo và giàu nội lực. Những nét vẽ này dường như chân thực phản ánh tâm hồn và tính cách mạnh mẽ của một người phụ nữ Việt Nam.
Cách thể hiện màu sắc trong các tác phẩm của Lê Thị Lựu kết hợp sự thấm nhuần của phong cách hội họa ấn tượng từ phương Tây. Các tác phẩm của bà thường mang đến sắc màu tươi sáng. Khác với các họa sĩ khác trong bộ tứ Đông Dương ở việc sử dụng mảng màu, Lê Thị Lựu thường tạo ra các mảng màu chồng chất lên nhau, tạo ra một chiều sâu đặc biệt cho các tác phẩm của mình.