Chắc chắn mọi người đều quen thuộc với câu tục ngữ: “Tháng Giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng ba rét nàng Bân”. Cái rét trong tháng Giêng và tháng Hai thường là những cơn rét cuối cùng của mùa đông trước khi mùa xuân đến. Nhưng tại sao mùa xuân đến rồi mà rét vẫn còn kéo dài đến tháng Ba? Hãy cùng VanHoc.net tham khảo chi tiết về sự tích Rét Nàng Bân qua bài viết dưới đây nhé!
1. Tóm tắt sự tích Rét Nàng Bân
Câu chuyện kể rằng, nàng Bân là con gái của Ngọc Hoàng, nhưng khác biệt với nhiều người chị em khác, nàng Bân tỏ ra chậm chạp và hơi vụng về. Mặc dù vậy, nàng luôn được cha mẹ yêu thương. Ngọc Hoàng và Hoàng Hậu lo lắng vì con gái họ chậm hiểu hơn so với các em khác, nhưng không biết phải làm sao để giúp nàng trở nên thông minh hơn, họ quyết định sắp xếp cho nàng một cuộc hôn nhân để nàng có thêm kinh nghiệm về công việc gia đình. Chồng của nàng Bân cũng là một người giàu có trong nhà cửa thiên đàng.
Nàng yêu chồng mình rất nhiều. Nhìn thấy mùa rét đến gần, nàng quyết tâm may một chiếc áo ấm cho chồng. Tuy nhiên, với tính cách vụng về của mình, khi rét bắt đầu tới, nàng Bân gặp khó khăn trong việc thực hiện công việc. Cô luôn phải loay hoay, tìm kiếm vật liệu, thiết bị và gặp phải nhiều khó khăn trong quá trình may mặc. Khi mùa rét đã sắp qua và mùa xuân sắp đến, nàng chỉ mới hoàn thiện xong đôi cổ tay áo… Nhưng dù vậy, nàng vẫn không nản chí. Nàng tiếp tục may suốt từ tháng Giêng đến tháng Hai, và cho đến khi áo hoàn thiện, thời tiết đã ấm lên và rét cũng tan đi. Nàng rất buồn bã vì điều này.
Khi Ngọc Hoàng biết được nỗi buồn của con gái, ông đã xúc động và quyết định làm cho trời rét thêm mấy ngày để chồng của nàng có cơ hội mặc thử áo. Từ đó, trở thành một truyền thống, mỗi năm vào tháng Ba, dù mùa rét đã qua và thời tiết đã ấm dần, nhưng vẫn có những ngày đột ngột trời lại rét lên một cách bất thường, người ta gọi đó là rét nàng Bân.
2. Sự tích Rét Nàng Bân may áo cho chồng
Câu chuyện kể rằng: Ngày xửa ngày xưa, nàng Bân là một cô gái hiền lành, dịu dàng, và luôn sẵn lòng chia sẻ yêu thương. Nàng luôn cẩn thận và chu đáo trong mọi công việc, không bao giờ làm việc một cách qua loa. Từ việc dọn dẹp nhà cửa, sắp xếp đồ đạc cho đến việc nấu ăn, nàng luôn đảm bảo mọi thứ đều hoàn hảo.
Khi đến tuổi lấy chồng, nàng trở thành một người vợ tận tình và chăm sóc, không khác gì những người phụ nữ khác. Tính cách của nàng vẫn như xưa, không hề thay đổi, và không ai có thể chỉ trích nàng. Mặc dù có những người xung quanh nói về sự chậm chạp trong công việc của nàng, nhưng điều này chỉ là do họ chưa thực sự hiểu biết về nàng. Dù vậy, nàng không bao giờ đổi điều gì trong cách làm việc của mình và không cần phải giải thích cho bất kỳ ai.
Nàng kết hôn vào đầu mùa đông, ngay sau khi mọi công việc gặt hái đã kết thúc. Thấy chồng thiếu áo ấm, nàng quyết định bắt tay ngay vào việc quay tơ và kéo sợi để chuẩn bị đan một chiếc áo ấm cho chồng. Những sợi tơ và len mà nàng sử dụng đều đều và mềm mại, có vẻ óng ả. Sau đó, nàng đi tìm nhiều loại vỏ cây, để pha chế và nhuộm ra nhiều màu sắc khác nhau để vẽ kiểu áo và các họa tiết trang trí. Các mũi đan của nàng đều được thực hiện một cách tỉ mỉ và hoàn hảo, vì nàng luôn đặt tâm hồn vào từng công đoạn của công việc.
Thời gian trôi đi nhanh chóng, và khi mùa xuân đã sắp đến, nàng chỉ mới hoàn thiện xong đôi cổ tay áo. Bởi vậy, có câu hát được truyền miệng như sau:
Nàng Bân đan áo cho chồng
Đan ba tháng ròng mới được cổ tay.
Dù tháng ngày trôi qua không ngừng, nàng vẫn dành thời gian miệt mài để đan chiếc áo cho chồng. Cuối cùng, khi tháng mới bắt đầu, chiếc áo đã hoàn thiện, niềm vui và hạnh phúc không thể diễn tả được trên khuôn mặt của nàng. Tuy nhiên, đúng vào lúc nàng hoàn thành chiếc áo, trời lại ấm lên và không còn lạnh nữa.
Lúc đó, nàng Bân cảm thấy rất buồn! Nàng cảm thấy như cả thế giới đang sụp đổ, bởi vì nàng đã dồn hết tâm huyết, công sức, và ước mơ vào chiếc áo này. Nàng yêu thương và trân trọng chồng của mình, vì suốt mấy tháng qua, chàng phải chờ đợi một cách kiên nhẫn cho chiếc áo. Nhưng khi nàng hoàn thành, chàng không có cơ hội mặc, và niềm vui của nàng không được đền đáp.
Khi Ngọc Hoàng ở thiên đình nghe thấy tiếng khóc của nàng Bân và bày tỏ sự cảm động trước tấm lòng nhân hậu và đức hạnh của nàng, ngài đã gọi hai vị thần Bắc Đẩu và Nam Tào đến để điều tra. Sau khi hiểu rõ tình hình, Ngọc Hoàng suy tư một lúc rồi phán:
Tôi hiểu rằng trên cõi trần, có nhiều người phụ nữ phải trải qua nhiều khó khăn và gánh nặng, đặc biệt là trong việc lo lắng cho gia đình và chồng con. Nàng Bân là một người phụ nữ mẫu mực, với trái tim yêu thương, sự chăm chỉ và nhẫn nhịn, xứng đáng được khen ngợi và thưởng cho công lao của mình. Nay, tôi ra lệnh: Mỗi năm, vào đầu tháng Ba âm lịch, thời tiết rét sẽ kéo dài thêm một vài ngày, để những người phụ nữ như nàng Bân, nếu làm áo cho chồng mà chậm thì cũng có cơ hội thử mặc. Nhưng hãy nhớ, thời tiết rét chỉ kéo dài một ít và không quá lâu!
Khi nghe lời của Ngọc Hoàng, hai vị Nam Tào và Bắc Đẩu đứng im lặng một lúc, tưởng chừng như bất kỳ ai cũng không dám nói gì, nhưng rồi họ quyết định nói lên ý kiến của mình: “Vị thượng đế ơi! Nếu ngài ra lệnh như thế, thì thần e nghĩ rằng sẽ không công bằng. Liệu có phải vì một vài người mà cả mọi người đều phải chịu rét thêm không?” “Chúng tôi cũng sẽ gặp khó khăn trong việc quản lý.”
Ngay sau đó, Ngọc Hoàng nhẹ nhàng vẫy tay để yêu cầu hai vị ngồi xuống, và ôn hòa nói: “Tôi hiểu, tôi hiểu… Nhưng tôi đã cân nhắc kỹ lưỡng, lòng tốt và tính kiên nhẫn luôn phải được khuyến khích. Một người mẫu mực sẽ trở thành tấm gương sáng cho mọi người. Chắc hai vị còn nhớ những hành động lỗi lạc, xấu xa mà người ta từng làm chứ? Quyết định của tôi cũng chỉ là để nhắc nhở họ rằng mọi việc cần phải kiên nhẫn, cẩn trọng, không được vô tư và qua loa.”
Nghe Ngọc Hoàng nói như vậy, hai vị Nam Tào và Bắc Đẩu đều thấy lý lẽ và vội vàng đứng dậy, cúi đầu kính lạy Ngài. Sau đó, họ thường xuyên ghi nhớ và khuyến khích các vị thần mưa gió và giá rét thực hiện nhiệm vụ của mình một cách đầy đủ. Từ đó, mỗi năm vào tháng Ba, dù mùa rét đã qua và mùa nóng đã đến, nhưng đôi khi lại có những ngày rét kéo dài và người ta gọi đó là “rét nàng Bân”.
3. Rét nàng Bân kéo dài bao lâu?
Như đã đề cập trước đó, rét nàng Bân là những ngày rét cuối cùng của mùa đông, kéo dài chỉ vài ngày vào đầu tháng Ba âm lịch. Mặc dù nó chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, nhưng có những năm thời tiết ở vùng Bắc Bộ lại trở nên cực kỳ lạnh vào thời điểm này. Do đó, trong dân gian đã xuất hiện câu tục ngữ: “Rét tháng ba, bà già chết cóng”.
4. Một số bài thơ về Rét Nàng Bân
Rét Nàng Bân – Tế Hanh
Khi em đan áo ấm cho anh,
Gió còn thổi qua bàn tay lạnh.
Những đôi chim tìm nhau ủ cánh,
Mây đầy trời, rơi rớt nắng mong manh.
Em vội dệt thời gian qua sợi thắm,
Những giờ trưa không nghỉ, những đêm thâu.
Sợi len mịn so sợi lòng rối rắm,
Áo đan rồi, mùa lạnh hết còn đâu!
Em gửi áo lo anh giận dỗi,
Nhận áo em anh lại ngại em phiền.
Đời cán bộ ít giờ nhàn rỗi,
Vì việc chung đôi lúc nhẹ niềm riêng.
Hoa bắt đầu thưa thớt cuối đường xuân,
Cành cây đã sum suê lá đậm.
Tháng ba đến với những ngày nắng ấm,
Bỗng mùa đông trở lại – rét nàng Bân.
Nàng Bân xưa may áo ấm cho chồng,
Áo may xong không còn mùa lạnh nữa.
Nàng Bân khóc, đất trời thương lệ ứa,
Cho rét về đáp lại nỗi chờ mong.
Anh mặc áo của em và cảm thấy,
Bàn tay yêu nhân ấm gấp hai lần.
Thời gian hiểu lòng ta biết mấy:
Có tình người nên có rét nàng Bân.
Đừng trách nàng Bân – Hồng Ngân
“Nàng Bân đan áo cho chồng
Đan ba tháng ròng mới được cái tay”
Trời thương nàng vụng vá may
Xót chồng chịu rét tháng ngày biên cương
Tháng Ba gieo gió, tuyết sương
Cho chồng nàng nhận tình thương ấm nồng
Tình yêu trời cũng động lòng
Xin đừng trách tội… yêu chồng nàng Bân
Xuân qua, trời ấm áp dần
Thêm vài ngày rét nàng Bân chuyển mùa
Tình cảm lúc nắng, lúc mưa
Sáng thì giá rét đến trưa nắng hồng
Qua lạnh giá… sẽ ấm nồng
Thì ta mới biết tấm lòng của nhau
Trên đời sống có trước, sau
Hạnh phúc trọn vẹn tình sâu, nghĩa dày.
Rét nàng Bân – Lãng Du Khách
Xuân rồi sao rét lại về
Tại nàng Bân cứ dầm dề áo đan
Thương chồng buốt giá cơ hàn
Vỏ cây dệt sợi miên man tháng ngày.
Cặm cụi mà nàng chẳng hay
Áo xong trời đã chuyển ngày sang xuân
Bàn tay nhuốm máu tần ngần
Hòa cùng giọt lệ trầm luân than trời .
Động lòng trời nhả tuyết rơi
Ngày xuân ấm áp vội rời sang đông
Bõ công cho chút tình nồng
Ngày đêm đan áo cho chồng ấm thân.
Than ôi ! Cái rét nàng Bân
Vì nàng mà để tiết trần đổi thay
Bà con phải rét thật gay
Cỏ cây cũng phải đắng cay chịu phần.
Đã qua cái tiết lập xuân
Nàng kêu buốt giá xa gần bi ai
May thay lạnh buốt chẳng dài
Chứ không thì biết trách ai hỡi nàng.
Rét nàng thiệt hại mùa màng
Cái lạnh tê tái kinh hoàng thế gian
Vì nàng giá buốt gian nan
Nàng thật trọng tội cơ hàn tháng Ba!
Trên đây bài viết về sự tích Rét Nàng Bân mà VanHoc.net muốn chia sẻ đến bạn. Mong rằng sẽ cung cấp đến bạn những thông tin cần thiết về Rét Nàng Bên. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào thì đừng quên để lại bình luận dưới đây nhé!
