Theo tín ngưỡng Tứ Phủ, ông Hoàng Mười được xem là con thứ 10 của vua cha là Bát Hải Động Đình – Quan, sinh sống tại thiên đình, cao quý trong cõi hạc. Theo sự sắp xếp của vua cha, ông Hoàng Mười xuống trần gian với mục đích giúp đỡ nhân dân và giúp nước. Để tìm hiểu chi tiết hơn về sự tích Ông Hoàng Mười, mời bạn cùng VanHoc.net tham khảo ngay bài viết này nhé!
1. Tóm tắt sự tích Ông Hoàng Mười
Truyền thuyết xưa kể rằng ông Hoàng Mười là một vị thần xuống trần giúp đỡ nhân dân và góp phần vào sự thịnh vượng của đất nước. Trong lòng người dân ở vùng xứ Nghệ, những câu chuyện về đóng góp của ông đối với một số nhân vật lịch sử thực tế vẫn được lưu truyền.
Các nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam tin rằng ông Hoàng Mười là một nhân vật có thật trong lịch sử, được cộng đồng và nhân dân thần thánh hóa. Ông có thể được coi là một anh hùng dân tộc được người dân xứ Nghệ tôn vinh.
Các tài liệu lịch sử ghi lại rằng ông được biết đến với tên là Lê Khôi, một vị tướng tài năng dưới thời vua Lê Lợi. Tuy nhiên, một số bản ghi khác lại cho rằng ông có thể là Nguyễn Xí, một tướng thống trị vùng Nghệ Tĩnh dưới thời vua Lê Thái Tổ.
2. Sự tích Ông Hoàng Mười
Hiện nay, câu chuyện về Quan Hoàng Mười tồn tại trong nhiều phiên bản khác nhau. Mặc dù có nhiều câu truyện đa dạng xoay quanh nhân vật này, nhưng tổng quát, tất cả đều miêu tả ông là một người trung thực, chính trực và luôn sẵn lòng giúp đỡ dân chúng.
Sự tích Ông Hoàng Mười giáng trần làm Lý Nhật Quang
Theo những bản ghi chép cổ xưa, Quan Hoàng Mười được cho là đã hiện thân dưới hình hài của Uy Minh Vương Lý Nhật Quang (tức là Lý Hoảng), con thứ tám của vua Lý Thái Tổ và là anh em cùng cha khác mẹ với vua Lý Thái Tông.
Lý Nhật Quang từ nhỏ đã được biết đến với trí thông minh xuất chúng, và được vua cha dạy dỗ cẩn thận để trở thành trụ cột của đất nước. Khi trưởng thành, ông được giao nhiệm vụ thu thuế tại châu Nghệ An (tỉnh Nghệ An). Ông đã làm việc cần cù, trung thực và được lòng tin của nhân dân. Vì thành tích của mình, ông được phong chức tri châu Nghệ An. Dưới sự lãnh đạo của ông, cuộc sống ở Nghệ An, từ một nơi rối ren và hỗn loạn, đã trở nên yên bình và ổn định.
Đặc biệt, ông đã đóng góp không ít vào việc xây dựng trại Bà Hòa. Nhờ có trại này, vua và quân lính đã có nơi an trú và chuẩn bị cho chiến đấu, dẫn đến việc chiếm được thành Chiêm.
Mặc dù đã được vua phong tước, nhưng ông vẫn giữ sự khiêm nhường và giản dị. Ông luôn quan tâm đến cuộc sống của nhân dân và phát triển kinh tế của đất nước. Ông đã dạy dỗ nhân dân về việc dệt lụa, dệt vải, và nông nghiệp. Ông được coi là người thầy của nhiều nghề thủ công ở Nghệ An.
Khi qua đời, ông được nhân dân ở hai vùng Nghệ An và Hà Tĩnh thành lập nhiều đền thờ để tưởng nhớ công ơn của mình. Chính ở đây, sự tích về ông Hoàng Mười đã được ghi nhận và truyền miệng qua các thế hệ.
Sự tích Ông Hoàng Mười giáng thế làm tướng Nguyễn Xí
Tích này kể về việc ông giáng thế xuống trần và trở thành tướng quân Nguyễn Xí. Tướng Nguyễn Xí là một anh hùng có công lớn trong việc đánh bại quân thù nhà Minh và giúp vua thống nhất đất nước.
Vì những công lao của mình, tướng Nguyễn Xí được vua tin dùng và giao phó nhiệm vụ trấn giữ vùng đất Nghệ An và Hà Tĩnh – vùng quê hương của ông. Ông luôn dành trọn tâm huyết cho việc phục vụ nhân dân, và đã tổ chức cứu trợ và xây dựng nhà cửa cho dân khi họ gặp khó khăn vì thiên tai.
Một hôm, trong chuyến đi thuyền trên sông, thuyền của ông bị chìm trong một trận bão lớn và ông đã hy sinh. Lúc đưa tiễn ông, trên trời xuất hiện một đám mây ngũ sắc, hình thành thành một hình ảnh xích mã. Vua Lê Thánh Tông, trìu mến vị tướng tài, đã lập một đền thờ tại Thượng Xá để tưởng nhớ ông.
Do lòng biết ơn sâu sắc về lòng từ bi và sự khoan dung của tướng Nguyễn Xí, người dân trong vùng đã tôn ông làm Ông Mười (hay còn gọi là Ông Mười Củi). Số “mười” ở tên gọi mang ý nghĩa của sự toàn vẹn, tượng trưng cho tài năng và phẩm chất vĩ đại của ông Mười.
Hơn nữa, ông cũng được coi là con thứ mười của Đức Vua cha Thủy Quốc Động Đình. 21 bảng phong ông đã nhận được được giữ trong đền thờ để tưởng nhớ những đóng góp vĩ đại của ông.
Sự tích Ông Hoàng Mười giáng thế làm tướng Lê Khôi
Một sự tích khác lại kể rằng, ông giáng thân làm tướng sĩ Lê Khôi – một nhà công thần nổi tiếng trong việc khai quốc nhà Lê Sơ và tham gia vào cuộc chiến Lam Sơn hào hùng. Lê Khôi cũng là cháu ruột của vua Lê Lợi và được vua giao nhiệm vụ trấn thủ Hóa Châu. Ông luôn tận tụy trong việc bảo vệ vùng đất, giúp dân an toàn và sung túc. Hơn nữa, ông còn dẫn dắt quân đội tham gia các cuộc chiến chống lại quân Bế Khắc Thiệu và quân Chiêm Thành, từ đó đóng góp không ít cho sự thịnh vượng của đất nước.
Lê Khôi đã qua đời vào năm 1446 tại núi Nam Giới, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Có nhiều lý lẽ cho rằng việc ông Hoàng Mười giáng thân làm tướng Nguyễn Xí là một lựa chọn hợp lý và chặt chẽ nhất. Tuy nhiên, cũng có nhiều quan điểm cho rằng ông có thể là hiện thân của nhiều vị tướng khác nhau và có thể đã giáng thân nhiều lần khác nhau. Do đó, không nên hẹp hòi quá về một phương diện duy nhất trong sự kiện giáng thân của ông.
3. Đền Ông Hoàng Mười nằm ở đâu?
Đền Ông Hoàng Mười ở Nghệ An
Hiện nay, đền Ông Hoàng Mười nằm ở làng Xuân Am, xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Ước tính, đền được xây dựng vào năm 1634, trong thời kỳ hậu Lê. Trải qua biến cố lịch sử, đền đã bị phá hủy, nhưng vào năm 1995, công trình này đã được phục dựng lại. Ngày nay, đền Ông Hoàng Mười đã trở thành một điểm đến văn hóa tâm linh quan trọng của tỉnh Nghệ An.
Đền được phục dựng theo quy mô truyền thống, bao gồm tam quan, tắc môn, đài trung thiên, lầu cậu, và lầu cô. Tại đây, vẫn giữ nguyên 21 bảng đạo sắc phong, bản thần tích viết bằng chữ Hán và hệ thống tượng phật có giá trị lịch sử và thẩm mỹ cao.
Khu đền chính bao gồm ba tòa điện: Thượng điện, Trung điện và Hạ điện, được xây dựng theo kiến trúc truyền thống của đền chùa thời nhà Nguyễn. Hiện nay, đền nằm trong một khuôn viên rộng khoảng 1ha.
Đền Củi ở Hà Tĩnh
Đền thờ Ông Hoàng Mười được gọi là Đền Chợ Củi, nằm tại xã Xuân Hồng, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Đây là nơi được lập vào cuối thời nhà Lê và liên quan chặt chẽ đến Truyền thuyết về Danh tướng Lê Khôi, một nhân vật nổi tiếng trong lịch sử nhà Lê. Ông là cháu ruột của vua Lê Lợi và đã tham gia trong mười năm chiến đấu chống lại quân Minh. Do đó, ông Hoàng Mười được người dân gọi mến là “Đức thánh minh”.
Ông là một vị quan trong hệ thống điện thờ mẫu tứ phủ ở Việt Nam. Mọi nơi có điện thờ mẫu đều có tượng hoặc bàn thờ của ông Hoàng Mười. Ông được coi là linh thiêng và thường được xem là thần thánh giúp đỡ nhân dân.
Ngày lễ chính của ông được xem là ngày ông giáng thế, tức ngày 10/10 âm lịch. Vào ngày này, du khách từ khắp nơi đều đổ về để tham dự lễ hội tại đền thờ ông. Cảnh tượng tấp nập, người dân dâng lên ông các loại quà như cờ, quạt, sách, bút,… nhằm cầu mong cho sự thành công và may mắn trong cuộc sống, đặc biệt là mong con cháu được thành tài, phồn thịnh để làm rạng danh tổ tiên.
Vậy là VanHoc.net đã chia sẻ chi tiết đến bạn về sự tích Ông Hoàng Mười. Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp bạn hiểu chi tiết hơn về sự tích này. Nếu thấy bài viết hữu ích thì đừng quên chia sẻ ngay nhé!
