Nhắc đến Nguyễn Công Hoan là chúng ta nhớ đến bậc thầy truyện ngắn, những tác phẩm của ông mang tính chấm biêm sâu cay khiến người đọc có ấn tượng sâu sắc. Ngày hôm nay hãy cùng Văn học khám phá về tiểu sử và cuộc đời của nhà văn Nguyễn Công Hoan nhé!
1. Tiểu sử của nhà văn Nguyễn Công Hoan
Nguyễn Công Hoan sinh năm 1903 tại Hưng Yên và mất năm 1977 tại Hà Nội. Ông được biết đến là một nhà văn, nhà báo và thành viên của Hội nhà văn Việt Nam.
Nguyễn Công Hoan sinh ra trong một gia đình Nho học thất thế. Chính vì thế khi còn bé Nguyễn Công Hoan đã được tiếp thu rất nhiều những câu thơ, câu văn mang tính chất châm biếm các tầng lớp, quan lại cường hào bắt dân nghèo. Và sau này khi đi theo sự nghiệp văn chương, Nguyễn Công Hoan chuyên viết về thể loại châm biếm sâu cay.
Năm 1926, sau khi tốt nghiệp cao đẳng sư phạm, Nguyễn Công Hoan đã đi dạy học ở rất nhiều nơi khác nhau. Mãi cho đến khi Cách mạng tháng 8 bùng nổ ông mới viết tác phẩm đầu tay có tên là Kiếp hồng nhan.
Sau Cách mạng tháng 8 sự nghiệp văn chương của Nguyễn Công Hoan bước sang trang mới khi ông giữ những vị trí quan trọng như, Giám đốc kiểm duyệt báo chí Bắc Bộ, Giám đốc Sở Tuyên truyền Bắc Bộ.
Năm 1951 Nguyễn Công Hoan làm việc tại Trại tu thư của ngành giáo dục, biên soạn sách giáo khoa và Sách sử Việt Nam hiện đại từ Pháp thuộc đến năm 1950 dùng cho lớp 7 hệ chín năm.
Từ sau năm 1954, Nguyễn Công Hoan trở về với cương vị chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam.
Ngày 6 tháng 6 năm 1977 Nguyễn Công Hoan mất tại Hà Nội.
2. Phong cách sáng tác của nhà văn Nguyễn Công Hoan
Đọc tác phẩm của Nguyễn Công Hoan độc giả sẽ thấy được cái châm biếm sâu cay của ông như thế nào. Cái cười trong truyện là tiếng cười đau khổ của những kiếp người lầm than, thấp cổ bé họng.
Nguyễn Công Hoan cho rằng khi viết chúng ta cần phải đề cao về nội dung truyền tải chính vì thế mà những tác phẩm của ông luôn giàu tính nhân văn, mỗi tác phẩm đều có sự sáng tạo riêng biệt.
Trong cuốn sách Đời viết văn, Nguyễn Công Hoan từng chia sẻ: “Tôi đặt nhiều công phu vào việc viết truyện ngắn, chứ không phải vào việc viết truyện dài. Tôi chỉ viết truyện dài khi nào tôi lười đi tìm đề tài để viết truyện ngắn.”
Có lẽ truyện ngắn Bước đường cùng của Nguyễn Công Hoan là truyện ngắn nổi bật nhất trong sự nghiệp cầm bút của ông. Bước đường cùng viết về cuộc đời đầy bi kịch của vợ chồng anh Pha. Vì không có nhiều sự hiểu biết nên vợ chồng anh Pha đã bị địa chủ dùng nhiều thủ đoạn để cướp đoạt ruộng đất và nhà cửa. Sự bóc lột trắng trợn và lòng tham vô đáy của tên địa chủ đã khiến anh Pha không còn là một chàng nông dân hiền lành chất phát nữa. Hành động anh Pha phang một cú giáng vào đầu Nghị Lại thể hiện sự bức xúc đến đỉnh điểm của anh. Hình ảnh cuối truyện khi anh Pha bị trói, anh nhắm mắt, nghiến răng rơi nước mắt thể hiện lực bất tòng tâm trước thời cuộc. Truyện ngắn Bước đường cùng phản ánh rất chân thật đời sống của những người nông dân nghèo ở xã hội phong kiến, họ bị quan lại áp bức, bóc lột nặng nề. Thế nhưng chẳng ai giúp người nông dân nghèo thoát cảnh ấy, họ chỉ biết cắn răng chịu đựng vì không dám đối đầu với quan lại.
“Thế nào là bướng? Tôi không bướng. Tôi chỉ muốn có lẽ phải. Bọn cầm quyền cứ thấy ai hiểu lẽ phải, ngăn cản không cho họ làm bậy, thì bảo là bướng. Thế hãy hỏi quan, lính trên huyện ăn lương để ngồi không à? Sao động có việc gì bắt họ phải làm thì mình lại cứ tống tiền vào cho họ hư quen đi. Là tại mình ngu, cho nên họ mới bắt nạt mình được.”
3. Tác phẩm tiêu biểu
Nguyễn Công Hoan để lại một gia tài lớn tác phẩm văn học với hơn 200 truyện ngắn, 30 truyện dài và nhiều tiểu luận văn học.
Một số tác phẩm trong đó có:
Người ngựa, ngựa người, Kép Tư Bền, Thật là phúc, Hai thằng khốn nạn, Bước đường cùng, Tinh thần thể dục, Nông dân và địa chủ, Tranh tối tranh sáng, Thế là mợ nó đi tây, Xin chữ cụ nghè, Tắt lửa lòng, Đồng hào có ma, Hỗn canh hỗn cư, Đống rác cũ, Đời viết văn của tôi, Phành phạch, Cô làm công, Người cặp rằng hầm xay lúa ở ngục Côn Lôn 1930, Tuyển tập Nguyễn Công Hoan, Nông dân và địa chủ, Cô giáo Minh,…
4. Nhận định về Nguyễn Công Hoan
Nói đến Nguyễn Công Hoan trước hết là nói đến một bậc thầy truyện ngắn trong Văn học Việt Nam hiện đại. Thế giới truyện ngắn Nguyễn Công Hoan đa dạng, phong phú như một “bách khoa thư”, một “tấn trò đời” mà đặc trưng là xã hội phong kiến của thực dân ở Việt Nam nửa đầu thế kỷ 20. Truyện ngắn Nguyễn Công Hoan có nhiều nét gần với truyện cười dân gian, tiếp thu được truyền thống lạc quan của nhân dân muốn dùng tiếng cười như một “vũ khí của người mạnh” để tống tiễn cái lạc hậu, cái xấu xa vào dĩ vãng. Truyện ngắn Nguyễn Công Hoan với đặc điểm của nó đã nâng cao khả năng nhận thức và khám phá các hiện tượng xã hội phức tạp. Chúng ta có quyền tự hào về Nguyễn Công Hoan và coi ông là bậc thầy truyện ngắn. Nguyễn Công Hoan là nhà văn có công khai phá, mở đường cho chủ nghĩa hiện thực trong Văn học Việt Nam thời kỳ hiện đại. Nguyễn Công Hoan đã đột phá vào những thành trì, khuôn khổ của giáo huấn và tiếp nhận, tuân theo một chủ nghĩa khách quan lịch sử khi miêu tả hiện thực. Giới nghiên cứu văn học khi bàn đến sự hình thành chủ nghĩa hiện thực trong văn học Việt Nam đều nhất trí đánh giá cao vai trò, vị trí của Nguyễn Công Hoan, người có những tác phẩm được coi là “cổ điển” trong nền văn học hiện dại. – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam.
Nguyễn Công Hoan cũng đã sống ở nông thôn trong nhiều năm, ông chịu khó quan sát nên có nhiều hiểu biết về nông thôn. Ông sáng tác nhiều truyện về đề tài này. – Lê Thị Đức Hạnh
Cái cười của Nguyễn Công Hoan là một phương tiện đả kích… có sức công phá thật mạnh mẽ. Đôi lúc ta còn bất chợt thấy trong cái cười hài hước của ông một chút ngậm ngùi, một tình tương có thể nói là kín đáo. – Nguyễn Huệ Chi, Phong Lê
Truyện ngắn trào phúng của Nguyễn Công Hoan là hiện tượng chưa có tới hai lần trong văn học Việt Nam. – Nguyễn Hoành Khung.
Lời kết
Dành cả cuộc đời của mình để tận hiến cho sự nghiệp văn học nước nhà Nguyễn Công Hoan xứng đáng trở thành một trong những nhà văn nổi tiếng tại Việt Nam. Qua bao nhiêu thế hệ, những tác phẩm của ông vẫn luôn để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng bạn đọc.
Cảm ơn bạn đọc đã dành thời gian quan tâm và đọc những bài viết tại Văn học. Hy vọng trong thời gian sắp tới chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ từ độc giả.
