Tô Hoài là một trong những nhà văn lớn của nền Văn học Việt Nam, ông dành cả cuộc đời để cống hiến cho nền Văn học nước nhà. Ông không chỉ được bạn đọc trong nước mà còn rất nhiều bạn bè quốc tế biết đến nhờ nhiều tác phẩm để đời của mình. Hãy cùng Văn học tìm hiểu về tiểu sử và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Tô Hoài thông qua bài viết dưới đây nhé!
1. Tiểu sử của nhà văn Tô Hoài
Tô Hoài có tên khai sinh là Nguyễn Sen, ông sinh ngày 27 tháng 9 năm 1920 và mất ngày 6 tháng 7 năm 2014. Tô Hoài được biết đến là nhà văn lớn, nhà văn có nhiều đóng góp cho nền Văn học Việt Nam.
Tô Hoài sinh ra tại gia đình quê nội ở thôn Cát Động, thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông cũ trong một gia đình thợ thủ công. Tuy nhiên, ông lại lớn lên ở quê ngoại là làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội)
Khi ở độ tuổi thiếu niên Tô Hoài đã phải lăn lộn ra xã hội, làm nhiều công việc khác nhau để kiếm tiền trang trải cuộc sống, có những lúc cuộc sống ông lâm vào khó khăn đủ thứ như thất nghiệp. Tuy nhiên, khi đến với văn chương mọi khả năng của Tô Hoài ngay lập tức được bộc lộ, ông nhanh chóng được nhiều độc giả biết đến qua các tác phẩm của mình.
Năm 1943 Tô Hoài gia nhập Hội văn hóa cứu quốc, lúc này ông hoạt động chủ yếu ở lĩnh vực báo chí.
Từ năm 1954 trở đi Tô Hoài tập trung vào công việc sáng tác của mình.
Sau nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực Văn học Tô Hoài đã có cho mình hơn 100 tác phẩm với nhiều thể loại khác nhau.
2. Phong cách sáng tác của nhà văn Tô Hoài
Tô Hoài là người có trải nghiệm cuộc sống, tất cả những kinh nghiệm ấy ông đều mang lên trang sách và giúp người đọc có góc nhìn độc đáo hơn về cuộc sống. Độc giả khi đọc văn của Tô Hoài không chỉ học hỏi được từ ông nhiều cách viết hay mà còn là bài học về cuộc sống rất chân thật.
Trước cách mạng tháng 8 Tô Hoài tập trung viết chủ đề người nông dân nghèo và loài vật.
Sau cách mạng tháng 8 Tô Hoài tập trung viết chủ đề về nông thôn và điều ông quan tâm nhiều nhất chính là vùng núi Tây Bắc.
3. Những tác phẩm tiêu biểu của Tô Hoài
Một cuộc đời của Tô Hoài dành để cống hiến cho Văn học. Tô Hoài viết văn từ trước năm 1945 và có nhiều tác phẩm để đời, tiêu biểu có:
Dế mèn phiêu lưu ký (truyện dài, 1941)
O chuột (tập truyện ngắn, 1942)
Truyện Tây Bắc (tập truyện, 1953)
Mười năm (tiểu thuyết, 1957)
Một số kinh nghiệm viết văn của tôi (1959)
Tuổi trẻ Hoàng Văn Thụ (tiểu thuyết, 1971)
Sổ tay viết văn: những chia sẻ về kinh nghiệm cầm bút (kinh nghiệm sáng tác, 1977)
Nghệ thuật và phương pháp viết văn (kinh nghiệm sáng tác, 1997)
Chuyện cũ Hà Nội (ký sự, 2010)
Giữ gìn 36 phố phường (tập tạp văn, 2017)
Trong đó có tác phẩm Dế mèn phiêu lưu ký là một tác phẩm rất nổi tiếng của Tô Hoài viết cho thiếu nhi với nhiều bài học sâu sắc.
Từ lâu người đọc đã không còn xa lạ với cái tên Dế mèn phiêu lưu ký, đây là một câu chuyện mang rất nhiều ý nghĩa về bài học cuộc sống. Sách vở có thể mang lại cho chúng ta vô vàn câu chuyện, kinh nghiệm của những người đi trước. Tuy nhiên sự trải nghiệm cũng đóng một vai trò quan trọng không kém. Nếu không một lần va vấp, không một lần thử đặt chân ra ngoài xã hội thì chúng ta sẽ không thể thoát ra khỏi vùng an toàn của bản thân. Dế Mèn trong câu chuyện cũng phải trải qua rất nhiều chuyến đi, thử thách mới có thể lột xác để trưởng thành. Bài học rút ra từ tác phẩm chính là nếu chúng ta chỉ ở nhà ngồi đọc sách, ngồi nghiên cứu mà không cho phép bản thân được trải nghiệm, chúng ta sẽ khó tích lũy được kinh nghiệm thông qua những chuyến đi.
Tác phẩm Vợ chồng A Phủ trong tập truyện ngắn Tây Bắc (1952). Đây cũng được xem là một trong những tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài, tác phẩm được đưa vào chương trình Ngữ văn lớp 12 của học sinh và tác phẩm còn được xuất hiện trong đề thi Tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia của học sinh.
Vợ chồng A Phủ viết về số phận bất hạnh của người phụ nữ nơi núi rừng Tây Bắc. Mị là một cô gái trẻ đẹp nhưng không may bị nhà thống lý Pá Tra bắt về làm con dâu gán nợ, từ đó cuộc đời của Mị bị giam cầm. Mang tiếng làm con dâu nhà giàu thế nhưng cuộc đời của Mị trăm nghìn điều khổ, ấy vậy mà sức sống tiềm tàng trong Mị chưa bao giờ bị dập tắt. Sự vùng dậy của Mị chứng minh rằng trong Mị luôn khao khát có được cuộc sống tốt đẹp và Mị luôn tin tưởng vào tương lai tốt đẹp phía trước. Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ đã lên án gay gắt xã hội phong kiến lạc hậu đã đẩy những người nông dân nghèo vào hoàn cảnh tội nghiệp. Qua đó còn ca ngợi sức sống tiềm tàng, vẻ đẹp tâm hồn đáng quý của những người nông dân ở vùng núi Tây Bắc.
4. Nhận định về Tô Hoài
Tô Hoài là một trong những tác giả vĩ đại nhất thế kỷ 20. Nó thuộc thế hệ thứ 20, từ năm 1920. Đó là thế hệ vàng của văn học hiện đại, đạt được mùa gặt ngoạn mục nhất trong văn học thế kỷ 20 – với những mùa gặt từ 1930 đến 1945, bên cạnh Nguyễn Công Hoan, Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố, Xuân Diệu, Huy Cận. Ông cũng là người hiếm hoi nhất của thế hệ này, cùng với nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh. – Giáo sư Phong Lê
Hơn cả một nhà văn, Tô Hoài đã, đang và sẽ luôn là người bạn đồng hành thân thiết với độc giả mọi lứa tuổi, sẵn sàng đưa họ vào thế giới mộng ảo của tuổi thơ, hay vào thế giới trái đất non trẻ, đến với những con người có chặng đường dài và cuộc sống rộng mở khi lớn lên. – Phan Anh Dũng
Hơi thở cuộc sống luôn đầy ắp và hiện rõ trên từng trang viết của nhà văn Tô Hoài, đưa ông cùng nhiều nhà văn, nhà thơ tên tuổi khác làm nên “mùa gặt ngoạn mục nhất của văn học Việt Nam thế kỉ 20. – Trích bài viết “Nhà văn Tô Hoài nặng lòng với những trang văn về Tây Bắc”
Bản chất của văn chương Tô Hoài là phong cách, bút cháp đậm đà bản sắc dân tộc. Phẩm chất ấy là sự tích tụ của cả một đời gắn bó với đất nước và nhiều miền quê hương, trân trọng và yêu thương những con người lao động mang tâm hồn và tính cách của người Việt Nam – Hà Minh Đức.
Cho đến thời điểm hiện tại Tô Hoài vẫn sống mãi trong lòng bạn đọc, những tác phẩm của ông vẫn mang đến nhiều giá trị cho người đọc qua nhiều thế hệ!