Nguyễn Tuân là một trong những nhà văn nổi tiếng Việt Nam với sở trường tùy bút và kí. Sự tài hoa của ông được thể hiện qua nhiều tác phẩm khác nhau, nhận được sự yêu mến từ độc giả. Hiện nay tại Hà Nội có một con đường mang tên Nguyễn Tuân.
1. Tiểu sử về Nguyễn Tuân
Nguyễn Tuân sinh ngày 10 tháng 7 năm 1910 tại Hà Nội. Ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình Nho giáo.
Con đường học hành của Nguyễn Tuân không được thuận lợi, ông bị đuổi học khi học Trung học cơ sở vì tham gia một cuộc bãi khóa phản đối giáo viên người Pháp nói xấu người Việt được diễn ra vào năm 1929. Không lâu sau đó, ông bị đi tù vì khi đi đến biên giới Thái Lan mà không được có giấy cấp phép. Sau khi ra tù, sự nghiệp cầm bút của ông bắt đầu từ đây.
25 tuổi bắt đầu cho sự nghiệp sáng tác văn chương của mình, ông chật vật trong nghề khoảng 2,3 năm thì đến năm 1938 Nguyễn Tuân bắt đầu được nhiều độc giả biết đến thông qua các tác phẩm để đời như Vang bóng một thời, Những chuyến đi.
Năm 1941 Nguyễn Tuân bị bắt giam và chính nhờ sự kiện này giúp ông một lần nữa được gặp gỡ những người hoạt động chính trị.
Năm 1945, Nguyễn Tuân tham gia rất sôi nổi các hoạt động văn chương và nghệ thuật.
Năm 1948 đến 1957 Nguyễn Tuân là Tổng thư ký Hội nhà văn Việt Nam.
Phong cách sống của Nguyễn Tuân chính là ông thích đi nhiều nơi để khám phá, để học hỏi và trau dồi vốn hiểu biết của mình, chứ ông không thích bản thân chỉ ngồi một chỗ và sống một cuộc đời quá lặng lẽ. Vậy nên suốt cuộc đời của Nguyễn Tuân, ông dành rất nhiều thời gian để đi và sau những chuyến đi ấy ông lại có các tác phẩm để đời.
Nguyễn Tuân mất vào ngày 28 tháng 7 năm 1987 với sự tiếc nuối của rất nhiều độc giả, người thân và gia đình ông.
“Nguyễn Tuân xuất hiện trên văn đàn Việt Nam đã tạo được ấn tượng ngay từ đầu bởi sự độc điệu. Độc điệu ở thể văn – tùy bút. Độc điệu ở giọng văn – phóng túng. Độc điệu ở chất văn – ngông ngang. Độc điều ở tình văn – hoài niệm. Độc điệu ở ý văn – duy mỹ.”
2. Phong cách sáng tác của Nguyễn Tuân
Trước cách mạng tháng Tám: Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân được thể hiện qua góc nhìn yêu cái đẹp, suốt đời đi tìm cái đẹp và thể hiện qua từ “Ngông”.
Sau cách mạng tháng Tám sáng tác của Nguyễn Tuân đã có sự thay đổi, đó là các tác phẩm của ông có thêm sự hiện đại và trẻ trung. Người nghệ sĩ tài năng như Nguyễn Tuân luôn hướng về bài học sâu sắc trong mỗi tác phẩm.
3. Tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Tuân
Một chuyến đi, Ngọn đèn dầu lạc, Vang bóng một thời, Tùy bút, Đường vui, Đi thăm Trung Hoa, Tùy bút kháng chiến, Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi, Cô Tô, Truyện một cái thuyền đất, Thắng càn, Chú giao làng Seo, Yêu ngôn, Cảnh sắc và hương vị đất nước, Tùy bút kháng chiến hòa bình, Tình chiến dịch, Tùy bút II, Thiếu quê hương,…
Trong sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Tuân có rất nhiều tác phẩm gây được tiếng vang với đời, trong đó có truyện ngắn Chữ người tử tù. Tác phẩm kể về Huấn Cao là người nghệ sĩ tài năng, tài hoa, mặc dù trong hoàn cảnh khốn cùng nhất nhưng ông vẫn toát lên khí chất của một người nghệ sĩ. Nơi ngục tù tối tăm cái đẹp vẫn được hiện lên. Tác phẩm để lại cho người đọc nhiều suy ngẫm về cuộc sống và con người.
Hay tác phẩm Người lái đò sông Đà được đưa vào chương trình Ngữ văn lớp 12, tác phẩm có trong chương trình ôn thi Đại học và đã nhiều năm vào đề thi Đại học môn Ngữ văn của học sinh. Người lái đò sông Đà đã làm nổi bật được vẻ đẹp của sông Đà. Dưới góc nhìn của một người nghệ sĩ tài hoa, tác phẩm khiến nhiều người đọc phải xao xuyến. Tác giả muốn chúng ta phải yêu quê hương, yêu đất nước thông qua hình ảnh sông Đà ấy.
“Cuộc sống của người lái đò sông Đà quả là một cuộc chiến đấu hằng ngày với thiên nhiên, một thứ thiên nhiên Tây Bắc có nhiều lúc trông nó thành ra diện mạo và tâm địa một thứ kẻ thù số một. Nhìn cái thiên nhiên ấy, có những lúc thấy nó không “thơ đời Đường” nhàn hạ, mà thấy nó chính là một cuộc đấu tranh với thiên nhiên để giành sự sống từ tay nó về tay mình. Tôi xin ghi ở đoạn này hình ảnh chiến đấu gian lao của người lái đò trên chiến trường Sông Đà, trên một quãng thủy chiến ở mặt trận Sông Đà.”
Nguyễn Tuân dành cả cuộc đời để đi tìm cái đẹp và sự thật. Văn chương cần sự đổi mới, sáng tạo vậy nên Nguyễn Tuân luôn dành thời gian để trau chốt con chữ của mình.
4. Nhận định về Nguyễn Tuân
Hạt nhân của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân có thể gói gọn trong một chữ ngông. Cái ngôn vừa có màu sắc cổ điển, kế thừa truyền thống tài hòa bất đắc chí của những nhà văn khác như Nguyễn Khuyến, Tú Xương, Tản Đà,… và trực tiếp hơn là cụ Tú Lan, thân sinh nhà văn; vừa mang dáng vẻ hiện đại, ảnh hưởng từ các hệ thống triết lý nổi loạn của xã hội tư sản phương Tây như triết lý siêu nhân, quan niệm về con người cao đẳng, thuyết hiện. – Giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh
Đọc Người lái đò sông Đà, ta ấn tượng rõ rệt về sự tự do của một tài năng, của một đáng hóa công thực sự trong nghệ thuật ngôn từ. Khi gân guốc, khi mềm mại, khi nghiêm nghị như một nhà bác học, khi hồn nhiên như một đứa trẻ thơ, những trang viết, những câu văn của Nguyễn Tuân mang hơi thở ấm nóng của cuộc đời phức tạp, phong phú, đa dạng. Sự tự ý thức sâu sắc về tài năng của mình không phải là một biểu hiện tiêu cực, trái lại, nó tạo nên sự giải phóng năng lượng rất cần thiết để nhà văn có thể sáng tạo nên những tác phẩm kì vĩ. – Phan Huy Đông
Nguyễn Tuân là một nhà văn cả đời đi tìm kiếm cái thực và cái đẹp. Thực ra, sự thực và cái đẹp của cuộc sống là hai đích mà dường như bất kì ngòi bút chân chính nào cũng hướng tới nhưng không dễ chiếm lĩnh và chạm vào được. Nguyễn Tuân cũng trên hành trình tìm kiếm những tác phẩm của ông đã chạm được đến cái đẹp, nhất là cái đẹp truyền thống và cái đẹp phồn hoa chốn thành thị. Nguyễn Tuân là người thưởng thức cái đẹp với tư cách là người có văn hóa, có vốn tri thức, biết giá trị của đối tượng mình chiêm ngưỡng. – Nguyễn Đình Thi
Nguyễn Tuân là một người nghệ sĩ tài hoa, mặc dù những tác phẩm của ông đã đi qua lớp bụi của thời gian thế nhưng độc giả vẫn luôn yêu quý và dành cho ông những lời nói “có cánh” khi nhắc đến Nguyễn Tuân, những tác phẩm vượt thời gian của ông.
Cảm ơn bạn đọc đã luôn quan tâm, theo dõi đến các bài viết của VanHoc.Net. Hy vọng trong thời gian tới chúng tôi vẫn sẽ nhận được sự quan tâm, theo dõi từ các bạn!