Môi trường học đường, giáo dục là nơi mang đến những giá trị tốt đẹp cho học sinh noi theo. Tuy nhiên ở đâu đó vẫn có một số bộ phận muốn khẳng định bản thân mình nên đã bất chấp mọi cách để làm được điều đó. Người ta không theo đuổi giá trị thực sự mà lại chạy theo căn bệnh thành tích.
Bệnh thành tích là gì? Bệnh là khi trong cơ thể con người có vi rút, vi khuẩn khiến cho mọi hoạt động không được diễn ra như bình thường và nhắc đến sự tiêu cực trong giáo dục của nhiều trường chỉ mải lo chạy theo thành tích, người ta gọi là bệnh thành tích. Đây là một vấn nạn gây nhức nhối trong xã hội, vì nhiều người chỉ mải mê thành tích cao mà không quan tâm đến chất lượng dạy học ra sao.
Ban đầu, thành tích như một kết quả tốt đẹp, như lời cổ vũ, động viên khích lệ chúng ta sau chặng đường dài nỗ lực. Thành tích là thứ chứng minh được năng lực của chúng ta, thế nhưng bệnh thành tích lại là một hiện tượng tiêu cực trong giáo dục. Bệnh thành tích chỉ chạy theo con số, sự ảo vọng mà không cần đến quá trình phấn đấu để đạt được thành tích đó, bất chấp mọi quy luật bình thường để có được sự công nhận từ mọi người, từ xã hội.
Thực tế đã giúp ta nhận ra, hàng năm ngày tổng kết cuối năm của các trường học nhằm để tuyên dương các học sinh nỗ lực phấn đấu và có kết quả cao trong năm học qua. Tất cả chỉ nhắc đến thành tích đã đạt được, tuy nhiên sự thật trong đó có bao nhiêu em học sinh thật sự hiểu bài, có bao nhiêu em đang còn khó khăn trong việc tiếp thu bài học, hay các em chỉ học vẹt, học tủ để đạt được thành tích như mong muốn của giáo viên nhà trường. Thậm chí, nhiều trường còn bất chấp tạo điều kiện cho học sinh lên lớp mặc dù về bản chất, học sinh này không đủ điều kiện để lên lớp.
Bệnh thành tích mang lại rất nhiều tác hại về lâu dài cho cá nhân, cộng đồng và xã hội. Khi chạy theo thành tích con người ta sẽ không còn lòng thương, sự trung thực mà thay vào đó họ có thể bất chấp hết tất cả, không màng luân thường đạo lý chỉ để được người khác công nhận. Khi tri thức bị xem thường, thế hệ học sinh sẽ như thế nào nếu các em không được trang bị đầy đủ kiến thức, không được định hướng đúng đắn, không được rèn luyện đạo đức tốt nhất. Xã hội này sẽ đi về đâu khi chúng ta làm mọi cách chỉ để chạy theo thành tích mà không quan tâm đến chất lượng dạy học. Bệnh thành tích, sự công nhận và tán dương khiến nhiều phụ huynh áp đặt lên con mình khiến các em stress, nhiều trường hợp khác phụ huynh vì muốn con em mình được điểm cao đã sẵn sàng mua điểm, sửa điểm cho con mình. thầy cô luôn bắt ép học sinh, lớp học phải đạt được thành tích khiến cho môi trường học tập trở nên tiêu cực. Chưa hết, khi được thầy cô tạo điều kiện cho lên lớp khi chưa đạt yêu cầu, nhiều em ảo tưởng về năng lực của mình, từ đó các em cảm thấy việc học hành nghiêm túc không còn quan trọng, các em sẽ mất hứng thú vào việc học.
Báo đài hàng ngày vẫn liên tục đưa tin về những vụ việc hy hữu về bệnh thành tích ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giáo dục và cuộc sống hiện nay. Vừa qua ở Long An có em học sinh lớp 6 nhưng gần như không biết đọc gây xôn xao dư luận. Có em học rất yếu kém nhưng vẫn được lên lớp. Hay vụ việc gây chấn động ngành giáo dục đó là gian lận điểm thi đại học ở Hà Giang, khi sự việc bị phanh phui nhiều người đã đặt dấu chấm hỏi, liệu những kỳ thi đại học của các năm trước đây có trung thực hay không? Khi phụ huynh là người sẵn sàng mua điểm cho con em mình được theo học các trường top đầu cả nước. Sau mỗi giờ thi, ở sân trường chúng ta thấy được hàng trăm tờ giấy nhỏ viết phao. Tất cả những điều này đã mang đến hiện tượng tiêu cực trong giáo dục, làm xấu hình ảnh của giáo dục.
Bệnh thành tích đã tồn tại rất lâu tại Việt Nam, trong đa dạng lĩnh vực chứ không riêng gì giáo dục. Khi cấp trên thích thành tích, cấp dưới phải phục tùng theo. Từ các cơ quan, công ty nhỏ đến những nơi làm việc lớn đều mắc bệnh thành tích. Căn bệnh thành tích này khiến nhiều người chỉ xem trọng số lượng mà không cần quan tâm về chất lượng. Ông cha ta có câu tục ngữ “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” có nghĩa là chúng ta cần chú trọng đến chất lượng bên trong thay vì mẫu mã đẹp mắt bên ngoài. Tuy nhiên căn bệnh thành tích sẽ làm mất đi những giá trị đẹp đẽ này của dân tộc ta. Những số điểm ảo, những thành tích không có thật sẽ khiến cho con người không có động lực nỗ lực, đạo đức suy thoái mà chỉ nghĩ cách “đi cửa sau” thay vì nỗ lực.
Một xã hội muốn phát triển đi lên là một xã hội phải có nhiều nhân tài, giáo dục cần được đầu tư hàng đầu. Giáo dục là xuất phát điểm của một người, nếu giáo dục tốt sẽ tạo nên một công dân tốt có thể giúp ích cho xã hội, ngược lại giáo dục chỉ chạy theo bệnh thành tích sẽ không thể tạo ra những nhân tài giúp ích cho đất nước. Vậy nên chúng ta cần chung tay đẩy lùi căn bệnh thành tích. Đầu tiên ở mỗi cá nhân trong việc học cần phải nhận thức đúng về việc học, học để có tri thức, học để có cuộc sống tốt hơn. Phụ huynh cần hướng con em mình đến lối sống lành mạnh, rèn luyện đạo đức cho con em mình. Nhà trường cần có biện pháp giáo dục đúng đắn, nói không với bệnh thành tích, tạo môi trường học tập văn minh cho học sinh. Các cơ quan chức năng cần phải kiểm tra, làm chặt hơn về vấn đề chạy theo bệnh thành tích ở một số nơi. Cần có biện pháp xử lý nghiêm để răn đe, kịp thời xử lý các trường hợp chạy theo bệnh thành tích. Chúng ta cần phải tuyên truyền đến mọi người để nâng cao nhận thức, tránh xa khỏi bệnh thành tích, tiến đến xóa bỏ căn bệnh thành tích.
Đất nước của chúng ta ngày càng phát triển, chúng ta cần phải không ngừng nỗ lực học tập, thay đổi tư duy và nhận thức của bản thân về thành tích. Chúng ta không quan tâm đến hình thức bên ngoài mà đánh giá thực tế bên trong chất lượng như thế nào. Bệnh thành tích sẽ được xóa bỏ nếu tất cả chúng ta chung tay, tạo nên môi trường học tập và làm việc nghiêm túc. Và mỗi người trong chúng ta đều có thể trở thành một người công dân tốt, cống hiến hết mình cho đất nước.
