Học Ngữ VănNgữ văn THPTTác giả - Tác phẩm

Gió lạnh đầu mùa và sự tinh tế của nhà văn Thạch Lam

705

“Gió lạnh đầu mùa” là tuyển tập truyện ngắn của Thạch Lam. Các nhân vật được xây dựng trong truyện là những người nông dân, lao động nghèo. Mỗi một câu chuyện sẽ giúp độc giả hình dung được nỗi khổ của người nghèo. Vì cái nghèo mà họ phải làm việc bất chấp, họ sống trong cái nghèo mãi chẳng thể ngóc đầu lên nỗi. Thế nhưng sống trong cái nghèo mà những người lao động vẫn giữ được tâm hồn thiện lượng.

Gió lạnh đầu mùa và sự tinh tế của nhà văn Thạch Lam

Đôi nét về Thạch Lam

Thạch Lam sinh năm 1910 và mất vào năm 1942 vì bệnh lao, ông mất tại Hà Nội khiến bao người thương xót cho một tài năng văn chương.

Cuộc đời tuy ngắn ngủi nhưng Thạch Lam sáng tác được rất nhiều tác phẩm để đời như Gió lạnh đầu mùa, Nắng trong vườn, Sợi tóc, Ngày mới, Hà Nội băm sáu phố phường.

Văn của Thạch Lam nhẹ nhàng, sâu lắng, cốt truyện đơn giản nhưng lại khiến cho người đọc khó mà quên được. Chủ đề ông thường hướng đến đó là những người nông dân nghèo trong xã hội, ông dành cho họ sự đồng cảm.

Sinh thời, nhà văn Nhất Linh và rất nhiều người có chuyên môn trong nghề đánh giá rằng văn của Thạch Lam viết hay nhất trong nhóm Tự lực văn đoàn. Văn của Thạch Lam rất tinh tế, và nồng hậu khiến độc giả cảm nhận được sự mộc mạc. Truyện ngắn của ông luôn giàu tính nhân văn, để lại bài học sâu sắc với bạn đọc.

Đôi nét về Thạch Lam

Nhà văn Đinh Hùng từng nhận xét về Thạch Lam: “Khiếu thưởng thúc món ăn của Thạch Lam rất tệ nhị, thận trọng và tinh vi trong việc từ lựa chọn miếng ăn, thức uống, từ món quà nhỏ mọn hương vị quê hương của đất nước.”

Cảm nhận về truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa

Thạch Lam đã từng nói: “Đối với tôi văn chương không phải là một cách đem đến cho người đọc sự thoát ly trong sự quên, trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác, làm cho lòng người được thêm trong sạch và phong phú hơn.” Đúng vậy văn chương là thứ phải khiến cho người đọc cảm nhận được sự gần gũi của cuộc sống và hơn hết nó phải có chiều sâu nhất định.

Khi gió lạnh bắt đầu tràn về cũng là lúc chúng ta sắm cho mình những bộ quần áo thật ấm. Tuy nhiên với người nghèo thì họ không có nhiều tiền để nghĩ đến quần áo ấm hay mái nhà đủ ấm áp để họ vượt qua mùa đông. Thân phận của con người cũng chẳng khác gì cơn gió lạnh ấy, họ bị thổi đến tiêu điều. Người nghèo khi mùa đông đến họ chỉ có thể trải tạm ổ rơm để khắp nhà rồi nằm tạm, chứ không có một chiếc giường ấm như nhà khác. Những em bé thật đáng thương làm sao khi trời rét như vậy mà trên người vẫn mặc đồ phong phanh.

“Cái cảnh đau thương ấy làm tôi rơm rướm nước mắt. Một cảm giác nghẹn ngào đưa lên chẹn lấy cổ. Tôi lấy tờ giấy bạc năm đồng đưa cho người mẹ, rồi vội vàng bước ra cửa, để mặc hai người nhìn theo ngờ vực. Qua ngưỡng cửa, tôi va phải một người đàn ông ốm yếu tay cắp một cái áo quan con bằng gỗ mới. Đến bên đường, tôi thấy trong căn nhà lụp xụp đưa ra tiếng khóc của hai người đàn bà. Đứa bé con đã chết.”

Sự bất hạnh của một con người có lẽ chỉ đến đó thôi, khi cái đói, cái nghèo ập đến con người ta chẳng nghĩ được gì nữa ngoài việc làm thế nào để sống qua ngày. Trước sự khó khăn ấy những nhân vật trong truyện vẫn biết nghĩ cho người khác, chia sẻ và cảm thông cho hoàn cảnh khó khăn ấy. Gió lạnh đầu mùa dạy chúng ta biết cách đối nhân xử thế và phải biết yêu thương, chia sẻ khó khăn với mọi người xung quanh.

Cảm nhận về truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa

Mẹ Lê vì cái nghèo khổ mà phải đi xin ăn rồi bị người ta thả chó ra cắn đến chết, mẹ để lại 11 đứa con nhỏ giữa mùa đông giá rét ấy. Người chồng vũ phu bạo hành vợ, buông lời nói cay đắng khiến cuộc sống của người vợ không khác gì địa ngục cho đến khi chết mới thôi.

Khi nhắc về Thạch Lam, Nguyễn Tuân từng nói rằng: Lời văn Thạch Lam nhiều hình ảnh, nhiều tìm tòi, có một cách điệu thanh thản, bình dị và sâu sắc… Văn Thạch Lam đọng lại nhiều suy nghiệm, nó là cái kết tinh của tâm hồn nhạy cảm và từng trải về sự đời. Xúc cảm của Thạch Lam thường bắt nguồn và nảy nở lên từ những chân cảm đối với tầng lớp dân nghèo thành thị và thôn quê…

Điều đặc biệt của Gió lạnh đầu mùa đó là Thạch Lam không chỉ viết ra những câu chuyện vô cùng chân thật về xã hội thời bấy giờ mà ông còn “sưởi ấm” những hoàn cảnh khó khăn ấy, bởi trong hoàn cảnh đói rét vậy mà có những đứa trẻ vẫn hiểu chuyện đến đáng thương, chúng nhường cho bạn mình chiếc áo.

Giữa những khó khăn bủa vây, cuộc sống càng thêm mệt mỏi bởi “cơm, áo, gạo, tiền” đè nặng trên họ. Truyện làm con người ta buồn đến nao lòng, nhưng cảnh làng quê hiện lên trong truyện được Thạch Lam miêu tả khiến chúng ta cảm thấy bình yên biết bao. Thạch Lam đã rất tài năng trong quá trình khám phá tâm hồn của nhân vật, mỗi bước chuyển biến trong hành động đều tinh tế. Và người đọc rất dễ để bắt gặp hình ảnh của mình trong truyện.

Trích đoạn hay trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa

Tôi rùng mình nghĩ đến số phận của anh xe khốn nạn. Ba đồng bạc phạt! Anh ta phải vay cai xe để nộp phạt; nhưng ba đồng bạc nợ ấy, bao giờ anh ta trả xong, sau những ngày nhịn đói, bị cai xe hành hạ, đánh đập vì thù hằn?

Tôi càng nghĩ đến bao nhiêu lại càng khinh bỉ tôi bấy nhiêu. Qua ô Yên Phụ, nhìn thấy những thợ thuyền tấp nập làm việc dưới ánh đèn trong những căn nhà lá lụp xụp, tôi rảo bước đi mau, hình như trông thấy tôi họ sẽ biết cái hành vi khốn nạn và nhỏ nhen đáng bỉ của tôi ban nãy.

Trích đoạn hay trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa

Những ngày hôm sau thực là những ngày khổ cho tôi. Lòng hối hận không để tôi yên. Hình như có một cái gì nặng nề đè nén trên ngực làm cho tôi khó thở, và lúc nào hình ảnh anh phu xe cũng hiển hiện ra trước mắt.

Tôi nhất định đem tiền đến cho người xe kia để chuộc tội lỗi của mình. Đến phố Hàng Bột hỏi dò những người chung quanh xưởng xe, tôi biết được anh xe bị phạt đêm hôm ấy là tên Dư, và trong một dãy nhà quá ngã tư Khâm Thiên.

Lời kết

Thạch Lam luôn là niềm tự hào to lớn của nền văn học Việt Nam. Ông có lối viết nhẹ nhàng, sâu lắm và các tác phẩm của ông cho đến ngày hôm nay vẫn được truyền tay cho rất nhiều bạn đọc. Độc giả ngưỡng mộ tài viết văn và ngưỡng mộ cả tâm hồn cao cả, con người của Thạch Lam.

Cảm ơn bạn đọc đã luôn quan tâm và theo dõi Văn học, hy vọng trong thời gian sắp tới chúng tôi vẫn sẽ nhận được sự ủng hộ từ bạn đọc. Chúc bạn đạt kết quả cao trong học tập!

5 ( 1 bình chọn )

Văn Học – Blog Văn Học Việt Nam và Thế Giới

https://vanhoc.net
Văn Học (VanHoc.Net) - Trang web văn học online, nơi chia sẻ nhiều bài viết hay về văn học - nghệ thuật, các tác phẩm văn học Việt Nam và thế giới,...và nhiều thông tin bổ ích,hấp dẫn!

Bài viết liên quan

Bài viết mới

Xem thêm