Bài thơ Khi con tu hú đã thành công trong việc miêu tả tình yêu đối với thiên nhiên, sự yêu thích cuộc sống và khao khát tự do mãnh liệt của người tù cách mạng. Khát vọng độc lập không chỉ thuộc về người cách mạng mà còn là ước mơ của cả một dân tộc, quê hương và đất nước được thể hiện rõ qua toàn bộ bài thơ. Để cảm nhận sâu sắc hơn về bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu, mời bạn cùng VanHoc.net tham khảo ngay bài viết này nhé!
1. Giới thiệu tác giả Khi con tu hú
Tố Hữu là một nhà thơ đã bước chân vào con đường cách mạng từ khi còn trẻ, trải qua những năm tháng đầy gian khổ trong tù đày. Thơ của ông không chỉ là biểu hiện của quan niệm nghệ thuật cách mạng mà còn chứa đựng những cảm xúc sâu sắc.
Tác phẩm của ông đậm chất chính trị và đồng thời lan tỏa cảm hứng ngọt ngào. Sử dụng từ ngữ giản dị, trong sáng, thơ của Tố Hữu dễ dàng chạm vào trái tim của người đọc.
Phong cách thơ của Tố Hữu là sự kết hợp độc đáo giữa trữ tình và chính trị. Tác phẩm của ông không chỉ là những dòng thơ sôi động với những ý nghĩa sâu sắc về chính trị, mà còn là những bản sử thi lãng mạn đầy cảm xúc.
Tố Hữu chuyển tải thông điệp của mình thông qua sự kết hợp tinh tế giữa sử thi và lãng mạn. Cảm xúc trong thơ của ông được truyền đạt qua giọng tâm tình ngọt ngào, làm cho người đọc cảm nhận được sự ấm áp và chân thành.
Ngoài ra, phong cách thơ của Tố Hữu còn đậm chất dân tộc, thể hiện lòng yêu nước sâu đậm và tình cảm với đồng bào. Thông qua những dòng thơ, ông đã xây dựng lên tấm gương phản chiếu tâm hồn của một người chiến sĩ cách mạng. Người đã dành cả cuộc đời mình để đấu tranh, hy sinh vì tương lai tươi đẹp của dân tộc và hạnh phúc của con người.
2. Giới thiệu bài thơ Khi con tu hú
Tập thơ đầu tay của nhà thơ Tố Hữu, viết từ năm 1937 đến 1946. Đây là tác phẩm đáng chú ý trong sự nghiệp sáng tác của ông. Các bài thơ trong tập này được công bố từ năm 1938, một số trong số đó được xuất bản chính thức vào năm 1946.
Trong tập thơ này, có một bài đặc biệt mang tên Khi con tu hú, được sáng tác vào năm 1939 khi nhà thơ bị giam giữ tại lao Thừa Phủ – Huế. Trong những bức tường vôi lạnh của nhà tù, tâm trạng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trở nên ngột ngạt, họ luôn nhớ về bầu trời tự do bên ngoài.
Sự ngột ngạt và u uất đã biến thành lòng khao khát tự do cháy bỏng, đặc biệt khi nghe tiếng chim tu hú vang lên từ bên ngoài lồng tù. Khi con tu hú là một bức tranh về thời gian, mà còn chứa đựng ý nghĩa về sự bừng nở của thiên nhiên và lòng khao khát hoạt động cách mạng của con người.
Tiếng chim tu hú, là biểu tượng của mùa hè đang đến. Đây cũng là biểu hiện của sự bay nhảy tự do, ảnh hưởng mạnh mẽ đến tâm hồn của nhà thơ trong những ngày giam cầm. Bài thơ này là biểu hiện chân thành của lòng yêu tự do và lòng trung hiếu đối với quê hương.
3. Cảm nhận bài thơ Khi con tu hú
6 câu thơ đầu là bức tranh mùa hè yên bình, tươi đẹp
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…
Trong bức tranh mùa hè, âm thanh được biểu hiện qua tiếng chim tu hú đầy hứng khởi, tiếng ve đồng loạt ngân nga và tiếng diều sáo vi vu trên bầu trời cao. Những âm thanh này như những nốt nhạc hòa quyện, tạo nên một bản nhạc sôi động chào đón bình minh của mùa hè.
Màu sắc của mùa hè là một sự kết hợp tuyệt vời của sức sống. Màu vàng của lúa chín, của bắp ngô thắp sáng cả cánh đồng, kết hợp với màu vàng hồng của tia nắng mới vỗ nhẹ lên mặt đất. Màu xanh thẳm của bầu trời rộng lớn mở ra như một cánh cửa tự do. Những gam màu này không chỉ là biểu tượng cho sức sống mà còn là biểu hiện cho khát vọng tự do và hạnh phúc.
Hình ảnh của cánh đồng lúa chín và trái cây bắt đầu chín mướt là minh chứng cho sự chuyển mình của thời gian, từ cái nồng nàn của xuân sang cái tươi mới của hạ. Đây không chỉ là sự thay đổi của thiên nhiên, mà còn là biểu hiện của sự phồn thịnh và mạnh mẽ của cuộc sống.
Đường nét của bức tranh được thể hiện qua hình ảnh diều sáo “lộn nhào” giữa bầu trời xanh thẳm. Sự hoạt động này không chỉ là một cảnh vật đẹp mắt mà còn là biểu hiện cho sức sống đầy nhiệt huyết và đam mê. Bức tranh mùa hè tươi mới, sinh động, tràn ngập sức sống, chứa đựng trong mình niềm vui và hạnh phúc của một tâm hồn trẻ trung, yêu đời. Để cảm nhận được sự chuyển động tinh tế của không gian và thời gian như vậy, người ta cần phải có một trí tưởng tượng và tình cảm rất sâu sắc.
4 câu thơ cuối là tâm trạng, cảm xúc của người tù
Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
Bốn dòng thơ cuối cùng mở lời với sự trực tiếp và thẳng thắn, bộc lộ hết những cảm xúc và tâm trạng sâu sắc của tác giả. Trong đó chứa đựng đau khổ, sự bực bội, uất ức, và ngột ngạt. Nhưng không phản ánh tâm trạng bi quan hay chán chường của một tâm hồn dễ bị khuất phục trước những khó khăn.
Nhịp thơ đang đều đều, êm ái đến câu 8 và 9 bỗng bị ngắt bất thường 6/2, 3/3. Từ ngữ và hình ảnh bắt đầu từ vui tươi đột ngột trở nên mạnh mẽ và mãnh liệt. Từ việc “đập tan phòng”, “chết uất”, “ngột”, tất cả đều thể hiện sự khao khát mãnh liệt, mong muốn cháy bỏng để thoát khỏi cảnh tù ngục của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi.
Bài thơ bắt đầu và kết thúc bằng tiếng chim tú hú, mỗi lời hót gợi nhắc về cuộc sống tự do và thân phận tù tội. Tiếng chim đánh thức niềm hân hoan của mùa hè sôi động, nhưng cuối cùng, nó trở thành tiếng kêu uất ức, đau khổ của người tù.
Tố Hữu thông qua âm thanh của chim tu hú, thấu hiểu tâm trạng từ niềm vui đến sự uất ức và lòng khao khát phá vỡ tường giam, trở về với cuộc sống tự do. Tiếng chim cuối cùng giục nhấn hành động sắp tới, là tiếng gọi của tự do. Đó là hy vọng về một đất nước hòa bình và độc lập, nơi mà người chiến sĩ cách mạng mong đợi được hòa mình vào thế giới tự do.
4. Giá trị nghệ thuật Khi con tu hú
Sử dụng thể thơ lục bát, tác phẩm này chứa đựng vẻ đẹp giản dị, mềm mại và uyển chuyển. Đặc điểm độc đáo của bài thơ không chỉ nằm ở việc sử dụng thể thơ lục bát mà còn ở nhịp thơ đột ngột thay đổi, chuyển động linh hoạt.
Từ đó phản ánh tâm trạng của tác giả một cách chân thực. Cảm xúc trong bài thơ được diễn đạt logic, với giọng điệu biến đổi linh hoạt. Khi tác giả cảm thấy vui tươi và hóm hỉnh, giúp bài thơ trở nên sống động, tràn ngập niềm hạnh phúc.
Ngược lại, khi tâm trạng của tác giả chuyển sang uất ức và sự dồn nén, bài thơ thể hiện sự căng thẳng và bức bách chân thực. Sự linh hoạt trong việc biểu hiện cảm xúc giúp bài thơ trở nên sâu sắc và gần gũi với người đọc.
KẾT LUẬN:
Bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu tạo nên một hình ảnh tuyệt vời về mùa hè, với âm thanh và màu sắc tươi đẹp. Trong bức tranh này, sức sống mãnh liệt bùng cháy khắp nơi. Tác giả đã truyền đạt tình cảm của mình sâu sắc và chân thành thông qua thể thơ lục bát mộc mạc.
Bài thơ không chỉ là biểu hiện của tình yêu đối với cuộc sống mà còn là hiện thân của lòng đam mê tự do. Đồng thời còn là niềm khát khao cháy bỏng của người tù cách mạng đối diện với những ngày tù đày.
Vậy là VanHoc.net đã chia sẻ đến bạn cảm nhận về bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu. Hy vọng bài viết trên giúp các bạn hiểu rõ giá trị của bài thơ. Từ đó khai thác thêm nhiều ý tưởng triển khai cho bài văn của mình nhé!
