Các trường phái triết học nổi tiếng trên thế giới

Triết học là lĩnh vực nghiên cứu rộng và cơ sở cho những vấn đề chưa được giải đáp, như sự tồn tại, nhận thức, giá trị, suy luận, lý trí và ngôn ngữ. Với mục tiêu tìm ra câu trả lời cho những vấn đề cơ bản này, triết học phân chia thành nhiều trường phái triết học khác nhau. Trong bài viết này, VanHoc.net chia sẻ đến bạn 10 trường phái triết học nổi tiếng trên thế giới. Cùng tham khảo ngay nhé!

1. Trường phái triết học: Chủ nghĩa Hư vô

Chủ nghĩa hư vô là sự tin vào sự không tồn tại. Nó là trạng thái thiếu đi ý nghĩa, mục đích hoặc hướng tâm linh. Chủ nghĩa Hư vô bắt nguồn từ tiếng Latin “nihil”, có nghĩa là “không có gì”, và nó phản ánh một loạt các quan điểm và vấn đề liên quan hơn là một phong cách tư tưởng duy nhất.

Tâm điểm của chủ nghĩa hư vô chính là sự thiếu niềm tin vào ý nghĩa hoặc bản chất trong một lĩnh vực triết học. Ví dụ, chủ nghĩa hư vô đạo đức cho rằng các sự kiện đạo đức không thể tồn tại; chủ nghĩa hư vô siêu hình cho rằng chúng ta không thể có những sự kiện siêu hình; chủ nghĩa hư vô hiện sinh cho rằng cuộc sống không thể có ý nghĩa và không có gì có giá trị – đây là loại suy nghĩ mà phần lớn mọi người liên tưởng đến khi nghe về nó.

2. Trường phái triết học: Chủ nghĩa Hiện sinh

Chủ nghĩa hiện sinh là một phong trào triết học phát sinh từ một nhóm triết gia trong thế kỷ 19, đề cao trải nghiệm, hành động và cách sống của từng cá nhân. Theo chủ nghĩa này, thế giới chỉ có thể tồn tại nếu mỗi cá nhân trải qua cuộc sống, trải nghiệm và suy tư.

Thế giới của mỗi người tồn tại dựa trên việc họ tồn tại, và bản thân tư duy, tính cách và quan điểm của họ xác định bản sắc của thế giới đó. Chủ nghĩa hiện sinh tập trung vào những vấn đề mà chủ nghĩa hư vô hiện sinh đặt ra. Các nhà theo đuổi chủ nghĩa này cũng đặt câu hỏi về ý chí tự do, quyền lựa chọn và những khó khăn của việc trở thành một cá nhân.

3. Trường phái triết học: Chủ nghĩa Khắc kỷ

Chủ nghĩa khắc kỷ là một trường phái triết học mọc nở từ Athens vào khoảng thế kỷ thứ 3 TCN. Sứ mệnh của nó là rèn luyện tinh thần con người trở nên kiên định và bình tĩnh hơn khi đối mặt với những thử thách và áp lực trong cuộc sống.

Theo quan điểm của chủ nghĩa khắc kỷ, nguyên nhân của nỗi đau chính là do chúng ta đã đánh giá sai các vấn đề. Thuật ngữ “khắc kỷ” không ám chỉ sự nghiêm khắc hay sự đau khổ. Thay vào đó, nó nhấn mạnh rằng để đạt được hạnh phúc, chúng ta cần sống một cách hòa hợp với bản chất của con người và thế giới xung quanh.

4. Trường phái triết học: Chủ nghĩa Khoái lạc

Chủ nghĩa Khoái lạc xem niềm vui và hạnh phúc là giá trị bên trong, được ủng hộ bởi nhiều trường phái, như trường phái vị lợi. Triết gia Khoái lạc nhấn mạnh niềm vui là một loại hạnh phúc, không phải hạnh phúc duy nhất. Họ khuyến khích hoạt động mang lại niềm vui như đọc sách thay vì say rượu

Chủ nghĩa Khoái lạc xem hạnh phúc là niềm vui, thường khuyến khích sự điều độ. Epicurus, một nhà tư tưởng Hy Lạp, là người theo chủ nghĩa Khoái lạc, kết nối hạnh phúc với “hạnh độ”. Ông cho rằng sự điều độ sẽ mang lại hạnh phúc lâu dài nhất cho cá nhân.

5. Trường phái triết học: Chủ nghĩa Mác

Chủ nghĩa Mác dựa trên ý tưởng của Karl Marx và những bổ sung của các triết gia sau ông. Những ý tưởng chính của Marx phê phán chủ nghĩa tư bản, bao gồm sự xa lánh kết quả lao động và sụp đổ của chủ nghĩa tư bản sản xuất quá mức, cùng với lý thuyết giá trị lao động.

Marx cũng đưa ra các ý kiến và giải pháp để khắc phục các vấn đề của chủ nghĩa tư bản. Chủ nghĩa Mác phê phán văn hóa tiêu dùng vì biến mọi thứ thành hàng hóa, ảnh hưởng rộng rãi đến cuộc sống, được đề xuất bởi các triết gia Đức không ủng hộ hệ thống Xô Viết.

6. Trường phái triết học: Chủ nghĩa Thực chứng logic

Trường phái này xuất hiện phổ biến vào những năm 1920 và 1930, tập trung vào xác minh dựa trên dữ liệu thực nghiệm hoặc logic lặp lại. Siêu hình học, đạo đức học, thần học và mỹ học không được coi là nghiên cứu triết học vì không đưa ra ý tưởng thực tế.

Tuy nhiên, nguyên lý cốt lõi của trường phái này không thể chứng minh đúng, tạo ra thách thức lớn. Trường phái này thất bại khi Ludwig Wittgenstein phản đối ý tưởng trước đó của mình và chuyển hướng hoàn toàn. Tuy vậy, nó vẫn ảnh hưởng đến các tác phẩm của Karl Popper và Wittgenstein, người cố gắng phủ nhận những nguyên lý cốt lõi.

7. Trường phái triết học Đạo giáo

Đạo giáo là một trường phái triết học dựa trên Đạo Đức Kinh của Lão Tử, một triết gia cổ đại Trung Quốc. Đạo giáo tôn vinh sự khiêm tốn, “đạo”, và nhấn mạnh vào cá nhân, sự đơn giản và tự nhiên. Nó thường được thực hành như một tôn giáo dân gian và người theo Đạo giáo thường tôn thờ nhiều vị thần khác nhau.

Tư tưởng Đạo giáo sau này hợp nhất với Phật giáo và tạo ra Thiền. Các yếu tố của nó cũng được tích hợp vào khái niệm Nho giáo mới. Nguyên tắc của Đạo giáo đã được nhà vật lý Niels Bohr đánh giá cao, ông coi Đạo giáo có khả năng đối lập được coi là bổ sung cho nhau.

8. Trường phái triết học: Chủ nghĩa Duy lý

Chủ nghĩa duy lý là một học thuyết trong lĩnh vực nhận thức luận, cho rằng lý tính là nguồn gốc của tri thức và sự minh giải. Nó không dựa vào giác quan mà chủ yếu là trí tuệ và suy luận logic.

Đối lập với chủ nghĩa kinh nghiệm, chủ nghĩa duy lý xem lý trí là nguồn tri thức chính của con người, không nhất thiết phải dựa vào giác quan. Phương pháp này phản ánh trong nhiều truyền thống triết học.

9. Trường phái triết học Đạo Phật

Phật giáo dựa trên lời dạy của Đức Phật Thích-ca Mâu-ni và tin rằng đau khổ có nguyên nhân và có thể được vượt qua bằng thiền định và theo con đường bát chánh đạo. Trong Phật giáo, có nhiều trường phái đa dạng, nhưng chung quanh ý tưởng về đau khổ của Đức Phật.

Một số người là vô thần, trong khi những người khác tôn thờ các vị thần. Một số tin rằng nghiệp chướng và tái sinh là một phần của cuộc sống, trong khi những người khác không quan tâm đến cuộc sống sau cái chết. Ở phương Tây, tư tưởng về thiền định trong Phật giáo thường được ưa chuộng, nhưng các yếu tố tôn giáo khác thường bị bỏ qua.

10. Trường phái triết học: Thuyết tương đối

Thuyết tương đối là ý tưởng rằng quan điểm phụ thuộc vào sự khác biệt trong nhận thức và suy luận của con người. Các phương diện chính của nó có thể đa dạng về phạm vi và tranh cãi. Đạo đức trong chủ nghĩa tương đối đồng nghĩa với sự đa dạng trong việc đánh giá đạo đức giữa các cá nhân và văn hóa.

Chủ nghĩa tương đối không tin vào sự thật tuyệt đối, mà chỉ thấy sự thật trong ngữ cảnh cụ thể như ngôn ngữ hoặc văn hóa. Sự nghi ngờ của nó xuất phát từ việc nhận thức luôn phụ thuộc vào một khung tham chiếu cụ thể, không thể đạt được sự thật tuyệt đối.

Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các trường phái triết học nổi tiếng trên thế giới. Nếu thấy bài viết này hữu ích thì đừng quên chia sẻ ngay nhé!